|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Ζαραφώνα, 12 Σεπτεμβρίου 1825
Επιστολή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη προς την τριμελή επιτροπή του Άστρους, απαντητική στην επιστολή της 10ης Σεπτεμβρίου, η οποία δεν υπάρχει στο αρχείο, αλλά πιθανόν η επιτροπή εξέφραζε παράπονα για την έλλειψη επικοινωνίας (βλ. και σχετικό). Ο Αρχηγός την ενημερώνει σχετικά με τις κινήσεις του Ιμπραήμ πασά και τις λεηλασίες χωριών. Ο Θεόδ. Κολοκοτρώνης με τις δυνάμεις του ήταν στον Κοσμά, από όπου κατέβηκαν στην Ζαραφώνα και παρατηρούν τις εχθρικές δυνάμεις. Η παρούσα επιστολή αντιγράφηκε μόλις έφτασε στο Άστρος, στις 13 Σεπτεμβρίου 1825, από το ένα μέλος της τριμελούς επιτροπής, τον Ηπειρώτη Κωνσταντίνο Δεληγιάννη, και προωθήθηκε στον συμπατριώτη του Γεώργιο Πλέσσο. Ο τελευταίος ήταν δραστήριο μέλος της επιτροπής Ηπειρωτών που είχε σχηματιστεί στο Ναύπλιο (Δημ. Καρατζένης, «Οι Ηπειρώται καταφεύγουν σε δανεισμόν από το εξωτερικόν διά να εξοπλισθούν», σ. 213-219). Οι χαιρετισμοί απευθύνονται στους Γεώργιο Σταύρο και Κυριακό Τασσίκα, μέλη της ίδιας επιτροπής (βλ. Αντ. Λιγνός, Αρχεία Κουντουριώτου, τ. 5, σ. 290· βιογραφικά για τον Κ. Τασσίκα βλ. στο Βαγγ. Σαράφης, Θεσμική συγκρότηση και έλεγχος οικονομικών πόρων, σ. 264-266). Από τη σημείωση στο νώτο, η οποία δεν έχει περιληφθεί στην έκδοση Θεοφανίδη, προκύπτει πως ο Κων. Δεληγιάννης είχε συχνή επικοινωνία με τα μέλη της επιτροπής των Ηπειρωτών προκειμένου να τους ενημερώνει για τα «διατρέξαντα». Άλλο αντίγραφο της ίδιας αναφοράς δημοσιεύεται και στα Αρχεία Κουντουριώτου (τ. 5, σ. 227-228). Τα δύο κείμενα έχουν διαφορές μεταξύ τους, ενώ πληρέστερο είναι το έγγραφο του αρχείου Κουντουριώτη.
|
|
Κείμενο
|
|
Πρὸς τὴν ἔνδοξον Τριμελῆ Ἐπιτροπήν.
Ἔλαβον τὴν ὑπ’ ἀρ. 561 ἀπὸ 10 τοῦ παρόντος γεγραμμένην, καὶ εἰς ἀπάντησιν δὲν λέγω τὶ ἄλλο, εἰμὶ νὰ σᾶς περιγράψω τὰ μέχρι τοῦδε διατρέχοντα. Φθάσαντες εἰς Γεράκι, ἴδομεν ὅτι οἱ ἐχθροὶ ἐτράβιξαν πρὸς τὴν Μονεμβασίαν, προέβημεν καὶ ἡμεῖς λοιπὸν ἕως τὴν Κρεμαστὴν καὶ ἐκεῖ μᾶς εὔθασαν οἱ κύριοι Ζαΐμης, Κολιόπουλος, καὶ Δημητράκης Δεληγιάννης. Τὴν ἱδίαν ἡμέραν καθ’ ἣν ἡμεῖς ἐφθάσαμεν ἐκεῖ, παρετηρήσαμεν ὅτι ὁ ἐχθρὸς ἀφ’ οὑ προεχώρησε, καὶ ἔκαμεν ὅ,τι εἴθελεν, ἔστρεφεν εἰς τὰ ὀπίσω, καὶ μ’ ὅλην τὴν αὐγὴν τῆς ἀκολούθου ἡμέρας, δύω ὧρες πρὴν ξημερώσει ἔκαμεν γενικὸν κίνημα ἀπὸ δύω μέρη. Τὸ ἄτακτον πεζικόν του, μὲ 250, ἤ 300 ἱππεῖς, ἐξημερώθῃ ἀπὸ ἓν στενὸν πρὸς τὸ χορίον Ν͜ιάτα καὶ ἔβαλε φωτ͜ιάν· τὸ δὲ λοιπὸν σῶμα προέβῃ ἀπὸ ἕτερον μέρος εἰς τὸ χορίον Ἀπεδ͜ιὰ πρὸς τὸ μέρος τοῦ Ἕλους, καὶ ἐκεῖ ἐσυγκεντρώθῃ τὸ ἐσπέρας καὶ διενυκτέρευσε, καὶ πάλιν τὴν ἀκόλουθον πρὴν ξημερώσει δύω ὧρας ἐσήμανε τὸ κίνημά του, καὶ ἓν ετερόν ἀπὸ τοὺς πλέον δυνατοὺς ἀτάκτους, συντροφευμένον καὶ ἀπὸ ἓν μέρος ἱππικοῦ, ἔχων ὡς φαίνεται ἐπειτηδίους ὀδηγοὺς ἐντοπίους, διευθύνθη διὰ μιᾶς ὀδοῦ εἰς ἓν χορίον, Μαρὶ λεγόμενον, καὶ ἐξημερώθῃ ἐκεῖ, ὅπου ἔβαλε φωτ͜ιάν, εἰς τριᾶ ὀσπήτια καὶ εἰς ἓν μοναστῆρι, ἐκεῖ πλησίον κείμενον, τοὺς ἐκτύπησε μία βάρδια ἐδική μας καὶ ἐφώνευσε πέντε ἕξ, καὶ τρία ἄτια, ἐπῆραν καὶ τρία ζωντανά, συνέλαβον καὶ δύω ἐχθροὺς ζῶντας, καὶ ἔτρεψαν τοὺς λοιποὺς πρὸς τὸ μέρος τοῦ βουνοῦ, ἄνωθεν τοῦ αὐτοῦ χορίου, καὶ τοὺς παρηκολούθουν. Ἓν ἕτερον σῶμα τοῦ ἐχθροῦ ἔμεινεν εἰς Γεράκι. Ἐν τῷ μεταξὺ τούτῳ ἐκινήθημεν καὶ ἡμεῖς διὰ τοῦ χορίου Μαρί, καὶ ἐπροχορούσαμεν εἰς τὰ πλάγια τοῦ ἐχθροῦ. Συγχρόνως οἱ Ζαχαρόπουλοι ὄντες βάρδια πρὸς τὸ μέρος τοῦ Κοσμᾶ, ἔτρεψαν τὸ σῶμα τῶν τακτικῶν τὸ εἰς τὰ ἐκεῖ διευθυνόμενον, ἐμποδίσαντες τὴν διόδόν του εἰς ἓν στενόν, τὸ ὁποίον ἔτρεψαν εἰς τὰ ὀπίσω διὰ τῶν βουνῶν. Οἱ ἐδικοί μας εὔφθασαν τοὺς φεύγοντας ἀτάκτους, οἱ ὁποίοι ἐπρόχ<ώρη>σαν καὶ κατέλαβον μίαν ὀχυράν θέσιν, καὶ ἐπολέμων μετὰ τῶν ἐδικῶν μας μὲ ζημίαν των. Τὸ σῶμα τῶν τακτικῶν ἀκοῦσαν τὸν πόλεμον, ἔτρεξεν εἰς βοήθειαν, καὶ ἠνώθῃ μετὰ τῶν ἀτάκτων ὥστε ἐνδυναμωθέντες, ἐπολέμησαν ἐπιμόνως δύω ὧρᾳς, καὶ οἱ ἐδικοί μας ἐπειδή δὲν εἶχαν θέσιν νὰ τοὺς διαυθεντεύῃ, ἀπεσύρθησαν, καὶ διατοῦτο δὲν ἴδομεν ὁποίαν ζημίαν ἐδοκίμασεν ὁ ἐχθρός. Κατέλαβεν ἡ ἐσπέρα, καὶ ἡμεῖς μὲν ἐτραβίχθημεν ὅλοι εἰς Κοσμᾶ, οἱ δὲ ἐχθροὶ εἰς Γεράκι· καὶ αὐτὰ ἦτον τὰ ἕως χθές διατρέξαντα. Σήμερον παρατηροῦμεν ὅτι καίει τὸ χορίον Γεράκι, καὶ διευθύνει τὸ κίνημά του πρὸς τὰ κάτω κατὰ τὸν κάμπον καίοντας τὰ καθ’ ὀδόν του χορία, ὅθεν καὶ ἡμεῖς ἤλθομεν εἰς τὴν ὁποίαν εὑρισκόμεθα θέσιν ἄνωθεν τῆς Ζαραφῶνος, παρατηροῦντες τὰ κινήματα τοῦ ἐχθροῦ ἀπὸ τὰ ὁποία θέλει ὀδηγηθοῦμεν. Δύω αἰχμάλωτοι διαφυγῶντες ἀπὸ τὸν ἐχθρὸν μᾶς εἶπον ὅτι εἰς Μολάους στρέφοντας ἀποκεφάλησε τοὺς εἰς Τρίνησα παραδωθέντας τὸν κ(απετὰν) Κώστα μὲ τοὺς συντρόφους του· ἄλλο τὶ περίεργον δὲν ἔχομεν ἕως ὥρας.
Τῇ 12 7βρίου 1825,
ἄνωθεν τῆς Ζαραφῶνος.
ὁ πατριώτης
Θ. κολοκοτρώνης
[Σημείωμα στὸ νῶτο, απὸ τὸ ἴδιο χέρι:]
Ἀδελφὲ κύριε Πλαίσιῳ
Ἰδού ὄπισθεν σᾶς γράφω τὸ ἀντίγραφον τοῦ γράμματος τοῦ γεν(ικοῦ) ἀρχηγοῦ ἐκ τοῦ ὁποίου πληροφορῆσθε τὰ ἕως χθές διατρέξαντα, ἀκολούθως ὅτι μάθω πάλιν σᾶς γράφῳ. Ὑγειαίνοιτε.
ὁ ἀδελφός
Κωνσταντίνος Δεληγιάνη
Τῇ 13 7βρίου 1825
Ἐν Ἄστρει.
Τὸν Σταῦρον, Τασσίκαν, καὶ λοιποὺς ἀδελφοὺς ἀσπάζομαι.
|