|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Ναύπλιο, 4 Οκτωβρίου 1823
Προκήρυξη του Εκτελεστικού σώματος προς τον έπαρχο, τους δημογέροντες και τους κατοίκους της επαρχίας Καρύταινας, στην οποία περιγράφονται αναλυτικά οι πολεμικές εξελίξεις στη Δυτική Στερεά Ελλάδα. Επισημαίνεται ο σοβαρός κίνδυνος που διατρέχει η επανάσταση, αν οι οθωμανικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Μουσταή πασά της Σκόδρας, που από τα τέλη Σεπτεμβρίου πολιορκούσαν το Αιτωλικό (Σπ. Τρικούπης, Ιστορία, τ. 3, σ. 49-50), κατόρθωναν να καταλάβουν την πόλη του Μεσολογγίου. Αναγγέλλεται η οργάνωση γενικής στρατολογίας στην Πελοπόννησο για τη συγκέντρωση 7000 στρατιωτών, προκειμένου να εκστρατεύσουν υπό την αρχηγία του Αντιπροέδρου του Εκτελεστικού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, να πολιορκήσουν το φρούριο των Παλαιών Πατρών και να λάβουν μέρος στην υπεράσπιση του Μεσολογγίου (βλ. σχετικά). Υπεύθυνος της στρατολογίας ορίσθηκε ο Νικήτας Σταματελόπουλος, ο οποίος έχει εξουσιοδότηση να ασκήσει την αναγκαία βία εναντίον όσων δεν υπακούσουν. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στην κινητοποίηση του στόλου με στόχο το σπάσιμο του αποκλεισμού και την τροφοδοσία του Μεσολογγίου. Ακόμη, με την προκήρυξη δημοσιοποιείται η απόφαση εκποίησης εθνικών φθαρτών κτημάτων (όχι όμως εθνικών γαιών) λόγω των έκτακτων αναγκών (τη σχετική απόφαση της 4ης Οκτωβρίου 1823 βλ. στο ΑΕΠ, τ. 10, σ. 215). Το παρόν έγγραφο του αρχείου Κολοκοτρώνη είναι αντιγεγραμμένο στο ίδιο δίφυλλο με το σχετικό [206].
|
|
Κείμενο
|
|
Περίοδος Γ΄
Αρ. 3128
Ἴσον ἀπαράλακτον τοῦ προτοτύπου:-
Προσωρινὴ Διοίκησις τῆς Ἑλλάδος
Τὸ Ἐκτελεστικὸν Σῶμα:-
Πρὸς τὸν κύριον Ἔπαρχον καὶ δημογέροντας καὶ πρὸς ἅπαντας τοὺς πατριώτας τῆς ἐπαρχίας Καρυταίνης:-
Ἡ Διοίκησις προνοουμένη τῆς κοινῆς σωτηρίας ἐξεστράτευσεν πρὸς τὴν Ἀνατολικὴν Ἑλλάδα, παρέβαλεν ἐμπόδια εἰς τὴν ὁρμὴν τῶν ἐχθρῶν καὶ ὁπωσοῦν ἀπεκατέστησεν ἐκεῖνα τὰ μέρη ἐκτὸς κινδύνου. Ἐν ταυτῷ εἶχε προσηλωμένην τὴν προσοχήν της πρὸς τὴν Δυτικήν, τῆς ὁποῖας τὸν ἐφιστάμενον κίνδυνον διεκήρυξεν εἰς τὸ πανελλήνιον, καὶ ἐπεσχάτων ἐπροτρέψατο τὴν Πελοπόνησον νὰ προκαταλάβῃ τὴν ἐπικειμένην πανολεθρίαν. Ἕνεκα τούτου ἐπιτάχυνε τὴν κάθοδόν της καὶ ἤδη εὔφθασεν εἰς Ναύπλοιον διὰ νὰ ἐκπληρώσῃ τὸ χρέος της. Καὶ δὴ σᾶς κοινοποιεῖ τὴν κρίσιμον περίστασιν τῆς Πατρίδος, ἥτις ἐλπίζει τὴν πολυτικήν της καὶ φυσικὴν ὕπαρξιν ἐξαιρέτως ἀπὸ τὴν Πελοπόνησον, ὡς δυναμένην νὰ συντελέσῃ εἰς τὴν διάσωσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους.
Ἀδελφοὶ συμπολῖται, κατὰ τὰς προσφάτους εἰδήσεις ὁποῦ ἡ Διοίκησις ἔλαβεν ἐσχάτως ἀπὸ τὸ Μεσολόγγιον, οἱ ἐχθροὶ ἔχοντας ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Σκονδράπασιαν, συμποσούμενοι δέκα καὶ ὀχτώ χιλιάδες, μ’ ὅλον ὅτι ἀπήντησαν ἀνθίστασιν εἰς τὰ ἀκαταμάχητα ὅπλα τῶν γενναίων Σουλιωτῶν καὶ ἄλλων τινῶν Ἑλλήνων ἔφθασεν ἕως εἰς τὰ τείχη τοῦ Μεσολογγίου, τὸ ὁποῖον ἐπολιόρκησαν στενά, ἐν ὧ ἐχθρικὰ πλοῖα τὸ ἔχουν διὰ θαλάσσης ἀποκλεισμένον καὶ κατεπαπειλοῦν ἀπανταχόθεν τὴν καταπόρθησίν του.
Περίπου τριάντα χιλιάδαι ψυχαὶ κεκλεισμέναι εἰς τοῦτο τὸ προπύργειον τῆς Πελοπονήσου κινδινεύουν ἤτοι ν’ ἀποθάνουν ἀπὸ τὴν πείναν ἤ νὰ κλείνουν τὸν αὐχέναν ὑπὸ τὴν πικροτάτην δουλείαν καὶ νὰ περάσουν ἀπὸ τὴν μαχαίραν τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀνθρωπότητος καὶ μάλιστα τοῦ χριστιανικοῦ ὀνόματος.
Οἱ ἀτρόμητοι Σουλιῶται καὶ ἄλλοι Δυτικοελλαδίται περίπου ἓξ χιλιάδων περικεκλεισμένοι μετὰ τῶν ἀθώων τούτων πλασμάτων παρηγοροῦν τὰς λειποθυμοῦσας καρδίας των, ὄντες ἀποφασισμένοι νὰ μὴν ἐπιζήσουν τὸν ὄλεθρον τῆς Πατρίδος. Ἕτεροι Σουλιῶται καὶ λοιποὶ Ἕλληνες μετὰ καὶ ὀλίγων Πελοποννησίων ἐνασχολοῦνται νὰ βλάψουν τὸν ἐχθρὸν ἔξωθεν καὶ ἅπαντες οὗτοι οἱ συμπατριῶται μας χριστιανοὶ ἐπικαλοῦνται τὴν βοήθειαν τῶν ἀδελφῶν τῶν Πελοποννησίων διὰ νὰ λυτρωθοῦν ἀπὸ τὸν θάνατον καὶ ἀπὸ τὰς συμφορὰς τῆς πολυστενάκτου αἰχμαλωσίας.
Ἡ Διοίκησις κατὰ τὸ ἱερὸν χρέος της καθυποβάλει ὑπ’ ὄψιν τῶν συμπολιτῶν ὅτι ἂν ὁ ἐχθρὸς φθάσῃ νὰ κυριεύσῃ τὸ Μεσολόγγιον, κατασταίνει τὴν διάβασίν του εἰς τὴν Πελοπόννησον ἐλευθέραν καὶ ἑπομένως ἄπειρα πλήθη τυράννων εὔκολα δύνανται νὰ κατακαλύψουν τὰς πεδιάδας Πατρῶν, Γαστούνης καὶ Πύργου. Τότε κινδυνεύει ἀφεύκτως ὅλον τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος, διότι ὁ ἐχθρὸς εἰσβάλει ἀμαχητὶ καὶ ἀπὸ τὴν Ἀνατολικὴν Ἑλλάδα καὶ ἐπομένως δέν μᾶς μένει ἄλλον παρὰ τὰ ὅρη τῆς Πελοποννήσου, τὰ ὁποῖα δέν ἀποτελοῦν ποτέ ἔθνος καὶ ἐπικράτειαν.
Ἐπειδὴ δέ, πρὸς ἀπαλαγὴν τῶν ἐπικειμένων ἀνιάτων δεινῶν ἡ θαλάσσιος δύναμις λογίζεται ἀναγκαιοτάτη, ἡ Διοίκησις προσδιώρισεν θαλάσσιον δύναμιν ἐκτὸς τῆς καταδιωκούσης ἤδη τὸν τουρκικὸν στόλον εἰς τὸ ἀρχιπέλαγος πρὸς διατήρησιν τῶν ἑλληνικῶν νήσων, νὰ ἐκλπεύσῃ πρὸς τὸν | Κοριανθηκὸν κόλπον διὰ νὰ διαλύσῃ τὸν ἀποκλεισμὸν τοῦ Μεσολογγείου καὶ νὰ συντελέσῃ εἰς τὴν ἐφοδίασιν αὐτοῦ ἀπὸ τροφὰς καὶ πολεμοφόδια καὶ εἰς τὴν ἀκώλυτον καὶ ἀκίνδυνον μετάβασιν τῶν ἀναγκαίων πελοποννησιακῶν στρατευμάτων πρὸς τὴν Δυτικὴν Ἑλλάδα. Τούτων δοθέντων οἱ ἡμέτεροι ἐγκαρδιοῦνται, τὸσον οἱ ἔσωθεν τοῦ Μεσολογγίου ὅσον οἱ ἔξωθεν, ἀναλαμβάνουν τὸν ἑλληνικὸν χαρακτήρα καὶ τὰς δυνάμεις των, προβλέποντες τῶν ἀναγκαίων καταλαμβάνουν τὰς ἀναγκαίας θέσεις πολυορκοῦν πανταχόθεν τούς τυράννοὺς καὶ τούς καταστρέφουν εὐκολότατα. Καὶ οὔτως ἐλευθεροῦνται ἡ Ἑλλὰς ἅπασα καὶ διὰ παντὸς ἀπὸ τὰς ἐπιδρομὰς τῶν βαρβάρων.
Ὅθεν ἡ Διοίκησις διὰ τὴν ταχίστην ἐξοικονόμησιν τῶν ἀναγκαίων τοῦ πολέμου διὰ τὴν ἑτοίμην πληρωμὴν τῶν ἑλληνικῶν πλοίων, τὰ ὁποῖα χωρὶς τῶν μηνιαίων ἀδύνατον νὰ ἐκπλεύσουν διὰ τὴν ἀπορίαν τοῦ Ἐθνικοῦ Ταμείου. Ἐν ᾧ ἀπὸ τὰς δευτέρας δὸσεις τῶν ἐθνηκῶν προσόδων καἰ ἀπὸ τούς ἐράνους εἰσέτι δέν ἐσυνάχθησαν χρήματα. Ἐπροσδιώρησεν τὴν ἐκποίησιν τῶν ἐθνηκῶν κτημάτων, οἷον ὀσπητίων, ἐργαστηρίων, μῦλων καὶ λοιπῶν, ἐκτὸς τῆς ἐθνικῆς γῆς, καὶ προσκαλεῖ ἅπαντας τούς πατριώτας διὰ τοῦ Ὑπουργείου τῆς Οἰκονομίας ν’ ἀγωράσουν ἐξ αὐτῶν. Διόρησε δέ στρατολογίαν ἀφ’ ὅλην τὴν Πελοπόννησον περίπου 7 χιλιάδων στρατιωτῶν, οἵτινες ὀφείλουν νὰ κινήσουν ὅσον τάχους ὑπὸ τὴν ὁδιγίαν τοῦ ἐκλαμπροτάτου ἀντιπροέδρου στρατηγοῦ κυρίου Θεοδώρου Κολοκοτρόνη διὰ τὴν πολυορκίαν Παλαιῶν Πατρῶν. Ὅθεν μέλλει νὰ διαβοῦν εἰς τὴν Δυτικὴν Ἑλλάδα ὅσοι ἀναγκαῖοι διὰ τὴν καταστροφὴν τοῦ ἐχθροῦ· κατ’ ἀναλογίαν ἐδιωρίσθη καὶ ἀπὸ τὴν ἐπαρχίαν σας νὰ ἐκστρατεύσουν ὀκτακόσιοι στρατιώται, ὑπὸ τὸν στρατηγὸν Δημ(ήτριον) Πλαπούταν, Νικολάου Δελιγιάννη καὶ Ἀντωνίου Κολοκοτρόνη, Γεωργίου Δημητρακόπουλου καὶ λοιπῶν ἀξιωματικῶν καὶ διαττάτεσθε νὰ τούς ἐφοδιάσετε καὶ νὰ τοὺς ἐκκινήσετε ὅσον ὀγληγορώτερον διὰ νὰ προφθάσουν εἰς τὴν πολυορκίαν Παλ. Πατρῶν καὶ ἠνωμένοι μετὰ τῶν λοιπῶν νὰ συνεισφέρουν εἰς τὴν κοινὴν ἀπολύτρωσιν.
Εἰδοποιῆσθε πρὸς τούτοις ὅτι διὰ τὴν ταχίστην ταύτην στρατολογίαν διορίσθη παρὰ τῆς Διοικήσεως ὁ στρατηγὸς Νικήτας Σταματελόπουλος ἔχων τὸ πληρεξούσιον, ἂν κᾀμμία τῶν ἐπαρχιῶν δέν ἐκπληρώση ὅσον τάχος τὸ χρέος της νὰ κινηθῇ κατ’ αὐτῆς καὶ νὰ μεταχειρισθῇ ὅλην τὴν αὐστηρότητα κατὰ τῶν προφασιζομένων καὶ μὴ βουλομένων νὰ ἐκστρατεύσουν καὶ κατὰ τῶν παραιτίων τοῦ κακοῦ, ἀναλόγως τοῦ ἀντιπατριωτισμοῦ καὶ τῆς ἀπειθείας των.
Ἀδελφοί, ἐξυπνήσατε πλέον ἐξυπνήσατε ἀπὸ τὸν βαθύτατον λήθαργον ὅπου σᾶς κατακυριεύει. Ἀκούσατε τὴν μητρικὴν φωνὴν τῆς Πατρίδος. Μὴν ὑποφέρετε νὰ σᾶς πλακώσουν οἱ ἐχθροὶ κοιμωμένους, νὰ σᾶς κατασφάξουν ἀτίμως, νὰ σύρουν ὑπὸ τὸν αἴσχιστον ζυγὸν τῆς δουλείας τὰς γυναῖκας σας καὶ τὰ φίλτατά σας, ν’ ἀποκαταστήσουν σταύλους τοὺς ἱεροὺς ναοὺς σας, νὰ καθαρπάζουν τὰ πράγματὰ σας καὶ τὰ ἱερότατα δίκαιά σας. Ἀλλὰ κάμετε καὶ αὖθις τὸ χρέος σας, δράμετε εἰς Πάτρας καὶ εἰς τὴν Δυτικὴν Ελλάδα διὰ νὰ ἐξολοθρεύσητε τὸν ἐχθρόν, διὰ νὰ λυτρώσητε καὶ τούς ἀδελφούς σας καὶ τὸν ἑαυτὸν σας ἀπὸ τὸ ξῖφος τῶν δημίων ὅπου κρέμετε κατὰ κεφαλὴν σας.
Ἐξυπνήσατε πλέον και ἐκστρατεύσατε ὅσον τάχους κατὰ τῶν τυράννων, διότι ἂν παραμελήσετε τὸ χρέος σας, ἐχαθήκαμεν. Ἐνθυμήθητε ὅτι ἐχάσατε καὶ ἠφανήσατε μυριάδας τυράννων ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τοῦ Ἱεροῦ Ἀγώνος ἕως σήμερον, καὶ μὴν ὑποφέρετε νὰ χαθῶμεν δωρεὰν ἀπὸ τὴν ἀναισθησίαν εἰς τὴν ἀκμὴν τῆς ἐλευθερίας μας. Κινήσατε λοιπὸν ἐλπίζοντες εἰς τὸν ἔφορον τῶν δικαίων καὶ ὁ ἐχθρὸς ὅστις ἀπετόλμησεν καὶ προεχώρησεν εἰς Μεσολόγγη ἅμα πολιορκηθεῖ | ἔξωθεν ἀπὸ τὰς δυνάμεις σας, ἀφεύκτως ἀφανίζεται, καὶ τότε ἀποκτᾶται διὰ παντὸς τὴν ἀνεξαρτησίαν σας.
Ἐκ Ναυπλίου τῇ 4 8βρίου 1823:
Σφραγὶς τῆς Διοικήσεως
Ὁ Πρόεδρος
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
Θ: Κολοκοτρόνης
Σωτήριος Χαραλαμπης
Α: Μεταξᾶς
Εἰς ἀπουσίαν τοῦ Γ. Γραμ[ματέως]
Ν. Σπηλιάδης
[πλαγίως:]
Αρ. 16
Διαταγὴ Ἐκτελεστικοῦ πρὸς τὸν Ν. Δελιγιάνη, Α. Κολοκοτρώνη καὶ Γ: Δημητρακόπουλον διὰ νὰ ἐκστρατεύσουν με 800 στρατιώτας διὰ τὴν Διτικίν Ἑλάδα
1823: 4: 8βρίου:
|