|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Ακέφαλο αντίγραφο επιστολής της Επιτροπής Ζακύνθου προς άδηλο παραλήπτη, πιθανότατα προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Στο έγγραφο δεν σημειώνεται ημερομηνία, αλλά στο τέλος έχει προστεθεί από άλλο χέρι η φράση «1825 τέλος». Η αναφορά στον Δημήτριο Μιαούλη, η αποστολή του οποίου «θέλει ἐκπληρωθῇ πρεπόντως καὶ θέλει εὐχαριστήσει τὰ μέγιστα τοὺς ἐκλέξαντας αὐτὸν ἀξίως», τοποθετεί χρονικά το έγγραφο μετά τα μέσα του έτους, οπότε ο Δημ. Μιαούλης με το πλοίο «Κίμων» μετάφερε το αίτημα προστασίας προς τη Μεγάλη Βρετανία (βλ. έγγρ. [505]). Η επιστολή σχολιάζει τα τεκταινόμενα γύρω από το υποβληθέν αίτημα προστασίας και κατακεραυνώνει όσους αντιδρούν και υπονομεύουν τις ενέργειες της Επιτροπής. Αναφέρονται στη δυσκολία να διαπραγματευτούν τη σύναψη δανείου 50 χιλιάδων ταλλήρων (: ισπανικά δίστηλα), στα νησιά του Ιονίου, και προτείνουν να «διαπραγματευτεί» και το δάνειο αυτό στο Λονδίνο. Τέλος γίνεται αναφορά σε ιδιωτική υπόθεση των αδελφών Δεληγιάννη με κάποιον Αλμπανάκη, ο οποίος είχε καταφύγει από τα Κύθηρα στην Κέρκυρα (για την ίδια υπόθεση βλ. επιστολή της Επιτροπής Ζακύνθου της 9ης/20ής Φεβρουαρίου 1826 στο: Αρχείον Κανέλλου Δεληγιάννη, σ. 168). Αναφέρονται ακόμη σε αιχμαλώτους του Ιμπραήμ πασά, όπως στον Αναστάσιο Κατσαρό (για τον παραστάτη Αρκαδιάς που απεβίωσε στις φυλακές του Νεοκάστρου του 1826, βλ. Βαγγ. Σαράφης, «Κατσαρός Αναστάσιος») και τις κόρες του Ηλία Κονταρή από τα Λαγκάδια εκ των οποίων η μια, σύζυγος Σοφιανού προκρίτου Αρκαδίας (βλ. Αρχείον Δεληγιάννη, ό.π., σ. 30), είχαν απελευθερωθεί και βρίσκονταν στο λοιμοκαθαρτήριο Ζακύνθου (για την οικογένεια Σοφιανού και τη μέριμνα της Επιτροπής Ζακύνθου βλ. Αρχείον Δεληγιάννη, ό.π., σ. 168). Η συσχέτιση του παρόντος με την απελευθέρωση και τη μετακίνηση στη Ζάκυνθο των αιχμαλώτων γυναικών τοποθετεί, κατά πάσα πιθανότητα, το έγγραφο στις αρχές Ιανουαρίου 1826. Τέλος, η Επιτροπή διατυπώνει αρνητικά σχόλια για το άστοχο σύγκλησης εθνοσυνέλευσης «εἰς καιρὸν ὁποῦ ἔπρεπε νὰ ἐξοικονομήσῃ καλλίτερα τὰς ἀνάγκας τῆς Πατρίδος», αναφορά που πρέπει να σχετίζεται με την αναδημοσίευση της προκήρυξης εκλογών τον Ιανουάριο του 1826 (Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, αρ. φ. 29, 16.1.1826).
|
|
Κείμενο
|
|
[...]
δραστηριοτέρως καὶ ἐνεργητικωτέρως τὰ ἑλληνικὰ συμφέροντα, τὰ ὁποῖα εἶναι τόσον κακῶς διαπραγματευομένα ἀπ’ αὐτήν, ὥστε περὶ αὐτῆς μᾶς λέγει τὰ μύρια καὶ μᾶς κάμνει νὰ ευνοήσωμεν φρονιμώτατα, ὅτι τὰ ἀτοπήματά της ἐστάθησαν τοσαῦτα, ὅσα δὲν ἐδύναντο ποτὲ νὰ προσέλθωσιν, ἀπὸ ἕνα μωρότατον νήπιον. Τὰ κινήματα τούτων τῶν ἀνδραπόδων μελλῶν ὁποῦ συνθέτουν τάυτην τὴν σεβάσμιον ἐπιτροπὴν ἔδωσαν αἰτίαν ὄχι ὀλίγην νὰ ὑποφέρουν τινὰ ὑποκείμενα, τὰ ὁποῖα διὰ τὴν ἄκραν τους φιλογένειαν καὶ διὰ τὰς σημαντικὰς ἐκδουλεύσεις των εἰς τὸ Πανελλήνιον, πρέπει νὰ σέβονται μετ’ ἐγνωμοσύνης. Οὗτοι διὰ τὰ γνωστά σας φιλόδοξα καὶ αἰσχρὰ τέλη των παρόξυναν καὶ τὴν ἰδίαν Διοίκησιν, χωρὶς νὰ προσέξουν ὅτι οὗτοι εἶναι ὑποφερτοὶ διὰ μόνον τὸ ἑλληνικὸν ὄνομα. Ἂν οὗτοι ἤθελε διαφυλάξουν τὴν σεμνότητα καὶ μετριότητα, ἥτις ἀνήκει εἰς τὸν ἐθνικὸν χαρακτῆρα των, ἤθελε κατορθώσουν θαύματα, καὶ ἂν ἤθελε οἰκοιοποιηθοῦν τὰ φρονήματα τῶν γενναίων κατοίκων ἐκείνης τῆς ἐξευγενισμένης πόλεως, ἔκαμνον βέβαια τὰ ἄνω κάτω καὶ ἤθελεν μὲ τὴν χρηστότητα τῆς πολιτικῆς των διευθύνσεως ἐρεθίσουν μᾶλλον τὴν φυσικὴν διάθεσιν τῆς ἰδίας Ἀγγλικῆς Διοικήσεως διὰ νὰ ἐπιταχύνῃ τὴν ἀναβλάστησιν τῶν περιμενομένων καλῶν. Ἐν ᾧ οὗτοι πληρωμένοι καὶ ἂν ἦσαν, δὲν ἔπραξαν χειρότερα. Ἂν ἤθελε καταδεχθῶμεν νὰ γράψωμεν τὰς ἀπαισίους ἐργασίας των, ἤθελε κάμωμεν «Βίβλον Γεννέσεως».
Πόσον διαφέρει κύριοι! ὑποκείμενον ἀπὸ ὑποκείμενον! Δὲν ἔχωμεν ἐκφράσεις νὰ σᾶς παραστήσωμεν τὴν ἀξιότητα καὶ φρόνησιν τοῦ νουνεχοῦς ἀπεσταλμένου σας κ(υρίου) Δημητρίου Μυαούλλη. Οὗτος ὁ καλὸς καὶ τίμιος πατριώτης ἐκπλήρωσε μὲ νοῦν ἀληθινὰ τὰ χρέη του· ὥστε εἴμεθα πεπεισμένοι ὅτι ἡ ἐργασία του θέλει ἐκπληρωθῇ πρεπόντως καὶ θέλει εὐχαριστήσει τὰ μέγιστα τοὺς ἐκλέξαντας αὐτὸν ἀξίως, ὅ,τι ἄλλο περὶ αὐτῆς τῆς ὑποθέσεως μάθωμεν ἀκολούθως, θέλωμεν σᾶς τὸ ἀναγγείλῃ προθύμως.
Ἐπειδὴ ταῖς προάλλαις μᾶς ἔγραψεν ὁ σεβάσμιος γέρων Ἀνδ. Μυαούλλης γράμμα του, ἐδώ τοῦ ὁποίου μᾶς ἐμπερίκλειε τινὰς ἐπιστολὰς πρὸς τὴν ἐν Λονδίνῳ ἐπιτροπήν, καθὼς καὶ πρὸς τὸν ἴδιον Κόκρανν, τὰς ὁποίας ἀπεστείλλαμεν ἀνταμῶς μὲ τὸ γράμμα τοῦ ἄρχ(οντος) κυρίου Ζαΐμη, κρίνωμεν ἄξιον περιεργείας σας, νὰ σᾶς ἐξαποστείλλωμεν τὰ ἀντίγραφα τούτων, γιὰ νὰ γνωστοποιηθεῖτε φανερῶς, πόσον οὗτος ὁ γενναῖος πατριώτης ἤξευρεν νὰ ἀντιπρολλάβῃ τὸ πονηρὸν ζιζάνιον ἐκείνων τῶν κολάκων καὶ ἐκ τού|του νὰ ἀποδείξῃ τὴν παρεξήγησίν των, γέμουσαν δουλοκακίας καὶ στρεβλότητος. Ἔχετε ὅμως διὰ βέβαιον ὅτι ὁ Κοκραίν ἔρχεται ἀφεύκτως εἰς ὑπεράσπησιν τῆς Ἑλλάδος.
Μᾶς κακοφαίνεται πολύ, ὅτι δὲν δυνάμεθα τελείως νὰ διαπραγματεύσωμεν τὸ μερικὸν δάνειον ἀπὸ ταλ. 50 χιλιάδες. Τοῦτο τὸ ζήτημα, τὸ ὁποῖον μᾶς ἀναφέρθη προφωρικῶς καὶ ἀπὸ τὸν Ζαχαρόπουλλον, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὸ ἐπιτύχωμεν εἰς τὰς Ἰοννικὰς Νήσους, ἀπὸ ἰδιαίτερα ὑποκείμενας· ἡ κίνησίς σας δύναται καλῶς νὰ συμπεριλάβῃ, πάσας δυσκολίας, ὅσας ἀναφέρονται εἰς τὴν διενέργειαν ταύτης τῆς αἰτήσεως· ἐν ᾧ γνωρίζει λεπτομερῶς τὰς ἰδιαιτέρας περιστάσεις τῶν συναδελφῶν μας κατοικούντων εἰς ταύτας τὰς νήσους, οἵτινες ἐν παντὶ καιρῷ καὶ περιστάσεις συνέδραμον, ποῖος λίγον καὶ ποῖος πολύ, τὸ κατὰ δύναμιν ὑπέρ τοῦ ἑλληνικοῦ ἀγῶνος· μάλιστα δὲ τῶρα ὁποῦ γινώσκουν ὅτι τὸ ἐθνικὸν δάνειον κακομεταχειρίζεται καὶ πάντες παραπονοῦνται εἰς τὴν κακὴν διανομήν του. Τοῦτο ἐδύνατο νὰ γένῃ μὲ εὐκολίαν εἰς τὴν Ἀγγλίαν, ἂν ῥητῶς δὲν ἐπρόσκρουε τοὺς δανειστάς, οἵτινες δίδουν καθ’ ἐκάστην εἰς ὅλον τὸ Ἔθνος. Ἕνα τοιοῦτον σχέδιον εἴχαμεν πρὸ πολλοῦ συλλάβει, καὶ ἠθέλαμεν τὸ συνεργήσῃ, ἀνίσως φανερὰ δὲν ἐπροβλέπαμεν τὸν κύνδυνον τὸν ὁποῖον ἦτον φυσικὸν νὰ ἐπισυμβῇ. Καὶ διὰ τοῦτο σᾶς ἐγράψαμεν τὶ ἄλλο σχέδιον οἰκονομικώτερον παρὰ τοῦ πρώτου, καὶ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἐδύνασθε νὰ ἀποφύγετε, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἄρνησιν σᾶς δίδετε καταχρηστικῶς ἀπὸ τὸ ἀπρονόητον Ἐκτελεστικόν. Ἡμεῖς προνοοῦντες τὴν κακοήθειαν τῶν ἀντενεργούντων, τὸ προείδαμεν καὶ σᾶς τὸ ἐγράψαμεν ῥητῶς. Μήτε ἐλλείψαμεν ἀπὸ τὸ νὰ τὸ γνωστοποιήσωμεν καὶ εἰς ἄλλα ἐπίσημα ὑποκείμενα, ἀλλ’ εὕρωμεν πάντοτε τὸν λογισμόν μας σύμμορφον μὲ τὸν ἰδικόν τους. Μ’ ὅλα ταῦτα ἐδώσαμεν καί τινα ἔκτασιν εἰς τὸν ἀπεσταλμένον σας ἐν Λονδίνῳ κ(ύριον) Δ. Μυαούλλην, ὅστις μᾶς ἀποκρίνεται ὅτι περὶ τούτου τοῦ προκειμένου μὴ ἔχων ῥητὴν διαταγήν, δὲν ἡμπορεῖ νὰ πράξῃ τίποτε, φοβούμενος μήπως καὶ ἀποτύχῃ, καθώς καὶ τῷ ὄντι οὔτως ἔχει ἡ ἀλήθεια. Ἐπειδὴ καθώς ἠξεύρετε, ὅστις διαπραγματεύεται ὑποκείμενόν τινά, πρέπει νὰ ἐφοδιάζεται τὴν περὶ τούτου ἐπιχείρησίν του, πολύ μᾶλλον μὲ τοὺς Ἄγγλους, οἱ ὁποῖοι δὲν κάμνουν τίποτα ἂν δὲν βλέπουν τὸ ὑποκείμενον διορισμένον ἐπὶ τούτῳ εἰς ἐκεῖνο τὸ ἐπιχείρημα εἰς τὸ ὁποῖον οἱ διαπραγματεύοντες δίδουν τελείαν τὴν ἐμπιστοσύνην τους· ὥστε ὁ προῤῥηθεὶς κ(ύριος) Μυαούλλης προτείνει νὰ ἀποσταλλῇ ἕν ὑποκείμενον, τὸ ὁποῖον νὰ ἔχῃ τὴν πληρεξουσιότητα ἀπὸ τὸ Ἔθνος διὰ νὰ κατατάξῃ τὴν οἰκονομίαν τοῦ δανείου καθώς πρέ- | πει. Αὕτη ἡ παρεκτροπὴ μᾶς ἔδωσεν αἰτίαν νὰ συλλάβωμεν τὸ ἀκόλουθον σχέδιον, τῶρα μάλιστα ὁποῦ βλέπωμεν καὶ τὸ Βουλευτικὸν ἐπίμονον νὰ ζητήσῃ τοὺς λογαριασμοὺς τῆς ἐπιτροπῆς, καὶ τὴν ἀνήκουστον καὶ παράδοξον ἀθελησίαν τοῦ Ἐκτελεστικοῦ, ὡς πρὸς τὴν ἀναγκαιοτάτην πρόβλεψιν τροφῶν καὶ ἐξοικονόμησιν τοῦ πελοποννησιακοῦ στρατοῦ.
Μᾶς φαίνεται ὅτι ὁ τρόπος τῆς θεραπείας τούτου τοῦ οὐσιοδεστάτου μέρους, ὡς πρὸς τὴν ἐθνικὴν οἰκονομίαν εἶναι εὐκολότατος, ὁπόταν τὸ Βουλευτικόν, τὸ ὁποῖον ἔχει τὸ δικαίωμα εἰς τοῦτο κατὰ τὸ Προσωρινὸν Πολίτευμα τῆς Ἑλλάδος, προτείνει τὴν ἀποστολὴν ἑνὸς τιμίου καὶ πολιτικοῦ ὑποκειμένου μὲ πεῖραν καὶ φρόνησιν εἰς τὰς διοικητικὰς ὑποθέσεις, νὰ παῤῥησιασθῇ μὲ ἐθνικὰ ἔγγραφα πληρεξουσιότητος εἰς τοὺς δανειστὰς τοῦ ἑλληνικοῦ δανείου, πρὸς τοὺς ὁποίους νὰ καθυποβάλλῃ παρασταίνων τὴν ἀπόφασιν τοῦ Βουλευτικοῦ ὅτι αἱ ἐξερχώμεναι δόσεις τοῦ δανείου νὰ εἰσέρχωνται εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ νὰ παραλαμβάνονται ῥητῶς καὶ ἀμέσως ἀπὸ τοὺς προέδρους τοῦ Βουλευτικοῦ καὶ Ἐκτελεστικοῦ καὶ ἀπὸ τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν κατὰ γῆν καὶ θάλασσαν διορισμένους ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος καὶ ὄχι κατ’ ἄλλον τρόπον· τὴν ὁποίαν ἀπόφασιν θέλει διαπραγματεύονται ἀπὸ τὴν παρευρισκωμένην διωρισμένην ἐπιτροπὴν τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, πρὸς τὴν ὁποίαν θὰ δίδεται ὁ ἀπαιτούμενος διωρισμός.
Μᾶς ἐδυσαρέστησεν ἀπείρως ἡ αἰχμαλωσία τοῦ καλοῦ πατριώτου Ἀναστασίου Κατζαροῦ, διὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τοῦ ὁποίου ἐφροντίσαμεν τὰ δέοντα, καὶ ὅ,τε λάβωμεν τὴν περὶ τούτου τοῦ προκειμένου πληροφορίαν, θέλωμεν σᾶς τὴν ἀναγγείλῃ τάχιστα.
Δὲν παρεβλέψαμεν ὡσαύτως τὴν ὁποίαν παραγγελίαν μᾶς ἔκαμαν οἱ κ(ύριοι) Κανέλλος Δεληγιάννης καὶ Παναγιώτης Παππατζώνης περὶ τῶν ἰδιαιτέρων πραγμάτων ὡς πρὸς τὰ διαφιλονικούμενα εἰς Κύθηρα εἰς ὑπάρχοντά των. Ἀπὸ τὴν ἔρευναν ὁποὺ ἐκάμαμεν περὶ ταύτης τῆς ὑποθέσεως ἐμάθαμεν ὅτι κύριος Ἀλμπανάκης ἦτον μισευμένος ἀπὸ Κύθηρα διὰ Κέρκυραν, καὶ ἀπ’ ἐκεῖ περιμένεται ἐδώ· ὥστε ἀφ’ οὗ φθάσῃ θέλωμεν κάμει τὴν ἀπαιτουμένην ἐπιθεώρησιν ταύτης τῆς δυστυχεστάτης διαφιλονικήσεως. Σᾶς εἶναι γνωστὸν ὅτι ὁ ἐχθρικὸς στόλος ἐξῆλθεν ἀπὸ τὸ Νεόκαστρον καὶ διευθύνθη εἰς τὸν Κορινθιακὸν κόλπον, μὲ σκοπὸν νὰ προμηθεύσει τὰ ἐκεῖ φρούρια, καὶ ἐν ταυτῷ νὰ συνενεργήσει εἰς τὰ διοργανισμένα ἐχθρικὰ σχέδια κατὰ τοῦ Μισολογγίου καὶ τῶν παραλίων τῆς Πελοποννήσου καὶ Ἀνατολικῆς Ἑλλάδος. Ἤθελε τοῦτο ἐκτε- | λέσῃ μὲ θάῤῥος, ὅτι τὸ ἑλληνικὸν ναυτικὸν δὲν ἐπαῤῥησιάζετο, τὸ ὁποῖον κατ’ εὐτυχίαν ἀνεφάνη χθές διευθυνόμενον κατ’ αὐτῶν· καὶ ὁ δίκαιος Θεὸς ἂς εὐλογήσῃ τὰ ἐπιχειρήματά τους, τὰ ὁποῖα τοὺς ἐπευχώμεθα ἀπὸ ψυχῆς πρὸς ἐκδίκησιν τῆς βαρβαρικῆς του τόλμης.
Πολλὰ ὀλίγα ἔχωμεν νὰ σᾶς εἴπωμεν, περὶ τῆς Εθνικῆς Συνελεύσεως, ἥτις ἐπροσκαλέσθη νὰ συνεδριασθῇ ἀπὸ τὴν Διοίκησιν. Δὲν ἠξεύρομεν διὰ ποῖον λόγον αὓτη ἡ εὐλογημένη Διοίκησις ἠθέλησεν νὰ προσκαλέσῃ τοιαύτην συγκρότησιν, εἰς καιρὸν ὁποῦ ἔπρεπε νὰ ἐξοικονομήσῃ καλλίτερα τὰς ἀνάγκας τῆς Πατρίδος ἀναλογικῶς μὲ τὸν κύνδυνον εἰς τὸν ὁποῖον ὑπόκειται. Ὅλοι φανερὰ γνωρίζουν ἕνα τοιοῦτον ἀπαίσιον κίνημά της, ὥστε μὲ τοῦτο ἀποδείχνει τὴν ἀπρονοησίαν της καθ’ ὅλα καὶ εἰς ὅλας τὰς ἐργασίας· ὅτι καθ’ εἷς γνωρίζει ἀναφανδὸν τὸ ἐπιχείρημά της τοῦτο, ὡς ἔργον σπουδαρχίας καὶ ἰδιοτελείας, εἶναι φανερὰ ἀποδεδειγμένον καὶ διὰ τοῦτο παρατρέχωμεν πάντα λόγον ἀπὸ τοῦ νὰ σᾶς προσθέσωμεν ἄλλους λόγους, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὁδηγεῖσθε πολλὰ φρονίμως καὶ τοὺς ὁποίους εἴδαμεν τόσον καλὰ ἐπεξεργασμένους ἀπὸ τὸν φρόνιμον κ. Ζαΐμην.
Μὴν λείπετε φιλογενῆ πατριώτη νὰ μᾶς ἰδεάζετε μετὰ λεπτομερείας τὰ διατρέχοντα εἰς τὴν Ἑλλάδα, τώρα μάλιστα ὁποῦ ὁ ἐχθρὸς ἀποκλείει καὶ τὴν ἀπέναντι πρόσωψήν μας, ὥστε κάμετε πάντα τρόπον νὰ μᾶς τὰ γράφετε μὲ ἀπεσταλμένον ἐμπιστευμένον σας, μὲ τὸν ὁποῖον δυνάμεθα καὶ ἡμεῖς νὰ σᾶς ἀποκρινόμεθα ἀπαρχῆς καὶ οὕτως δὲν ῥιψοκυνδυνεύουν καὶ τα γραφώμενά μας, τοσοῦτον ἀναγκαῖα μάλιστα τῶρα διὰ τὸν κοινὸν ἀγῶνα.
Λάβετε τὴν καλοσύνην νὰ διευθύνετε μὲ ἀσφάλειαν τὰ ἐμπερικλειόμενά σας, ἐν ᾧ σᾶς προσφέρωμεν τὰς εὐχαριστίας μας, ἀσπαζομενοί σας ἀδελφικῶς.
Ἐλευθερωμέναι δύω γυναῖκες θυγατέραι τοῦ Ἠλία Κονταξῆ ἀπὸ τὰ Λαγγάδια, μὲ τὰ τέκνα της, ἡ μία γυνὴ τοῦ Σοφιανοῦ καὶ ἡ ἑτέρα ἐλευθέρα, εὑρίσκονται εἰς τοῦτο τὸ καθαρτήριον διὰ τῆς ἐνεργείας μας· ὥστε ὁ κ. Δεληγιάννης ἂς γνωστοποιήσῃ τοὺς συγγενεῖς των.
Εἰς ὁρισμοὺς σας
Διονύσιος ὁ δε Ῥώμας
Παναγιώτης Θ. Στεφάνου
Κ(ωνασταντῖν)ος Δραγώνας
[ἄλλο χέρι, μεταγενέστερο:]
1825 τέλος
|