|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Ναύπλιο, 27 Ιανουαρίου 1830
Επιστολή «ιδιαίτερη» του Ιωάννη Καποδίστρια προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, με την οποία τον ενημερώνει για την άφιξή του στο Ναύπλιο και για τον βαρύ χειμώνα. Αναφέρεται στην οργάνωση των στρατευμάτων στη Σαλαμίνα και δηλώνει πως μαζί με τον Ανδρέα Μεταξά και τον Αυγουστίνο Καποδίστρια θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να βάλουν «ευταξία» στο στράτευμα. Ο επιστολογράφος αναφέρεται στον κομιστή του παρόντος, ως: «ἕνας ἀπὸ τοὺς καλοὺς καὶ ἀγαθοὺς δημογέροντας», τον οποίο του σύστησε ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, πρόσωπο που δεν μπορέσαμε να ταυτίσουμε. Στη συνέχεια μεταφέρει πληροφορίες για τον Λεοπόλδο του Σαξ Κόμπουργκ, αλλά και για οικονομική ενίσχυση από τις Μεγάλες Δυνάμεις ενόψει της σύναψης νέου δανείου και, γενικότερα, για την τακτική που πρέπει να ακολουθήσουν έναντι των απαιτήσεών τους. Παράλληλα επισημαίνει πως πρέπει το έθνος να μείνει «ήσυχο» και να λειτουργούν κανονικά τα νόμιμα όργανά του. Ο Καποδίστριας δηλώνει πως, αν οι Μεγάλες Δυνάμεις θεωρούν ότι είναι προτιμότερο να διοικηθεί η Ελλάδα από ηγεμόνα (: βασιλιά) και τους διαδόχους του, τότε πρώτος θα τον δεχθεί ο ίδιος, αλλά και θα κάνει τα πάντα για τον αποδεχτεί ο λαός με την «ψήφον του». Τέλος, αναφέρει πως ο Νικόλαος Σπηλιάδης, μόλις ολοκληρώσει την «υπόθεση» περί του των βοσκών φόρου, θα του γράψει αναλυτικά. Προφανώς αναφέρεται στην προετοιμασία του Ψηφίσματος ΛΣΤ΄ το οποίο δημοσιεύτηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1830 και τροποποιούσε τον έως τότε νόμο φορολογίας «επί των ζώων» (βλ. Γ. Δημακόπουλος, Κώδιξ των Ψηφισμάτων, τ. 2, σ. 90-92).
|
|
Κείμενο
|
|
Ἰδιαίτερον
Ἐν Ναυπλίῳ τῆ 27 Ἰανουαρίου 1830
Ἀγαπητὲ Κολοκοτρόνη, προχθὲς ἔφθασα ἐνταῦθα. Ἡ κακοκαιρία μὲ ἐκάρφωσε εἰς τὴν Αἴγιναν καὶ ἀντεπαλαίων κατὰ τοῦ χειμῶνος, ὅστις εἶναι πολλὰ αὐστηρὸς ἐφέτος. Κατώρθωσα τελευταῖον νὰ προχωρήσῃ ὁ ὀργανισμὸς τῶν ἐν Σαλαμίνι στρατευμάτων. Ἓξ τάγματα εἶναι ἤδη ὠργανισμένα. Ὡρκίσθησαν κατὰ τὴν 20 τοῦ παρόντος καὶ παρέλαβαν ἀπὸ ἐμὲ τὰς σημαίας των. Ὁ κύριος Μεταξᾶς μέλλει νὰ ἔλθῃ ἐδῶ. Ἔρχεται καὶ ὁ Αὐγουστῖνος ἐντὸς ὀλίγου, καὶ θέλομεν καταβάλει ὅλους τοὺς ἀγῶνας μας, διὰ νὰ βάλωμεν τέλος πάντων ὀλίγην εὐταξίαν εἰς τὸ σημαντικὸν τοῦτο μέρος τῆς ὑπηρεσίας.
Θὰ μᾶς μείνουν ὅμως πάλιν πολλὰ ἔργα νὰ τελειώσωμεν ἀλλὰ θὰ ἐργασθῶμεν, ἄν θέλει ὁ Θεός, κατὰ τὸ σχέδιον περὶ τοῦ ὁποίου σᾶς ὡμίλησα καὶ ὁ Γενναῖος θέλει μᾶς βοηθήσει. Ἴδα τὸν Γενναῖον, καὶ αὐτὸς μ’ ἐπαρουσιάσεν ἕνα ἀπὸ τοὺς καλοὺς καὶ ἀγαθοὺς δημογέροντας, τὸν γραμματοκομιστὴν τοῦ παρόντος. Δὲν σᾶς γράφω μὲ πολλὴν λεπτομέρειαν ὅλα ὅσα τοὺς εἶπα περὶ τῶν σημερινῶν εἰδήσεων. Ἐπιθυμῶ ὅμως νὰ σᾶς εἰπῶ ὀλίγα τινά, διὰ νὰ δυνηθῆτε νὰ φωτίσετε τοὺς περὶ ὑμᾶς χρηστοὺς ἄνδρας.
Οἱ Κορυφοὶ καὶ ἡ Ζάκυνθος μᾶς κηρύττουν ὅτι ὁ πρίγκιψ Λεοπόλδος τοῦ Κοβούργου ὠνομάσθη ἡγεμών τῆς Ἑλλάδος.
Εἰς ἐμὲ γράφουν ἐκ Παρισίων κατὰ τὴν 31 Δεκεμβρίου ὅτι ἡ Γαλλία καὶ ἡ Ἀγγλία ἐκ συμφώνου ἔκαμαν ταύτην τὴν πρότασιν εἰς τὴν Ρωσσίαν, καὶ ὅτι ἐπεριμένετο ἡ ἀπόκρισις αὐτῆς.
Ὑποκείμενα ὑψηλῆς σφαίρας, τὰ ὁποῖα μὲ ἀληθινὴν καὶ εἰλικρινῆ κηδεμονίαν φροντίζουν περὶ ἡμῶν, μὲ φανερόνουν συγχρόνως ὅτι αἱ σύμμαχοι αὐλαὶ θεωροῦν πολλῆς σπουδῆς ἄξιον, τὸ νὰ διατηρηθῇ ἡ ἡσυχία εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ νὰ ἐνασχοληθῶ ἐγὼ ὁ ἴδιος εἰς τὴν ἐκτέλεσιν | τῶν μέτρων, διὰ τῶν ὁποίων αὐταὶ σκοπεύουν νὰ ἀσφαλίσουν ἐντίμως τὴν τύχην τῆς Ἑλλάδος. Διὰ νὰ δώσουν δὲ πρὸς ἐμὲ νέον δεῖγμα τῆς ἐμπιστοσύνης των, αἱ αὐλαὶ τῆς Γαλλίας και τῆς Ρωσσίας μὲ στέλλουν ἐκ συμφώνου ἕνα μικρὸν μηνιαῖον βοήθημα τὸ ὁποῖον θὰ διαρκέσει τρεῖς μῆνας. Ἐπειδή ὑπολογίζονται ὅτι εἰς τὸ διάστημα τοῦτο θὰ συμφωνηθῃ τὸ δάνειον, καὶ αἱ ὑποθέσεις τῆς Ἑλλάδος θὰ λάβουν τέλος.
Μὲ τὸ προσωρινὸν τοῦτο βοήθημα, ἂν δὲν ἀργήσῃ νὰ φθάσῃ θὰ ἔχωμεν νὰ ζήσωμεν, ἔπειτα ὁ καιρὸς διδάσκαλος.
Ἐὰν τὰ ἀποφασισθησόμενα ἀπὸ τὰς δυνάμεις μέτρα εἶναι καθώς ἐλπίζομεν, σύμφωνα μὲ τὴν δικαιοσύνην καὶ μὲ τὰς εὐχάς μας, ὅλος ὁ κόσμος θὰ παρακινηθῇ ἀπὸ τὴν τιμὴν του να συνεργήσῃ εἰς τὴν ἐκτέλεσιν αὐτῶν, καὶ ἐγώ ὁ πρῶτος. Ἐὰν εἶναι τὸ ἐναντίον, τότε θέλομεν ἐκπληρώσει τὰ χρέη μας καὶ ἐκπληροῦντες αὐτὰ μὲ τρόπον νόμιμον καὶ τακτικόν, θὰ ἔχομεν ἥσυχον τὴν συνείδησίν μας καμμία εὐθύνη δὲν θὰ πέσει εἰς ἡμᾶς. Θα προφυλάξομεν, ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἡμᾶς τὰ δικαιώματα καὶ τὰ συμφέροντα τῆς Πατριδος, καὶ ὁ Θεὸς θέλει κάμει τὰ λοιπά.
Διὰ νὰ ἐπιτύχωμεν ὅμως τὸν μέγαν τοῦτον σκοπόν, πρέπει τὸ Ἔθνος νὰ μείνη ἥσυχον, καὶ νὰ ἐνεργῇ διὰ μέσου τῶν νομίμων ὀργάνων του, τῶν κατεστημένων ἀρχῶν του. Ἡ Κυβέρνησις, ἡ Γερουσία καὶ τὸ Ἐθνικὸν Συνέδριον τῶν Ἀντιπροσώπων, ταῦτα εἶναι τὰ ὄργανα τοῦ Ἕθνους. Ἂν τὸ Ἔθνος συντρίψῃ ἓν ἐξ αὐτῶν, ἰδού πάλιν ἀναρχία καὶ ἀκοσμία. Καὶ τότε οἱ ῥαδιοῦργοι εὑρίσκοντες καιρὸν θέλουν κάμει ὡς ἔκαμαν ἄλλοτε ἀλ[λὰ] τὰ ἀποτελέσματα [θέ]λουν εἶναι διαφορετικά.
Οἱ Γραικοὶ δὲν εἶναι πλέον μόνοι, καθώς πολλάκις σᾶς ἔκαμα τὴν παρατήρησιν, καὶ αἱ ὑποθέσεις τῆς Ἑλλάδος δὲν ἠμποροῦν νὰ διευθετηθοῦν παρὰ μὲ τὴν μεσολάβησιν τῶν Εὐρωπαϊκῶν δυνάμεων. | Δὲν ἀμφιβάλλω περὶ τῆς καλῆς γνώμης τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων, ὅσοι ἀπέδειξαν πάντοτε, καθώς ὑμεῖς, ἀληθινὸν καὶ εἰλικρινῆ πατριωτισμόν. Διὰ τοῦτο καὶ εἶμαι πεπεισμένος ὅτι τὸ Ἔθνος θέλει διέλθει ἐντίμως τὴν τελευταίαν ταύτην κρίσιμον ἐποχὴν καὶ ὅτι θέλει ἐπιτύχει τελευταῖον τὸν σκοπόν, διὰ τὸν ὁποῖον ὑπέφερε τόσας θυσίας καὶ τόσους ἀγῶνας.
Ὅσο τὸ κατ’ ἐμὲ εἶναι τῆς τιμῆς μου νὰ τὸν βοηθήσω καὶ δὲν ἀποδειλιῶ διὰ καμμίαν δυσκολίαν.
Ἐδέχθην τὴν ἐξουσίαν, τὴν ὁποίαν τὸ Ἔθνος ἠθέλησε νὰ μὲ ἐμπιστευθῆ ὄχι διὰ τὴν ἐξουσίαν αὐτὴν ἀλλὰ διὰ νὰ ἀγωνισθῶ ὑπέρ τῆς ἀνορθώσεως καὶ τῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Ἑλλάδος.
Ἐὰν οἱ σύμμαχοι ἡγεμόνες κρίνωσιν ὅτι ἡ ἀνόρθωσις καὶ ἡ ἀνεξαρτησία της δὲν κατορθόνονται παρὰ διὰ μέσου ξένου ἡγεμόνος, προσκαλουμένου νὰ κυβερνήσει τὴν Ἑλλάδα δι’ ἑαυτὸν καὶ διὰ τοὺς κληρονόμους καὶ διαδόχους του, ἐγώ πρῶτος θέλω ἀναγνωρίσει τὸν ἡγεμόνα τοῦτον μὲ κανονικοὺς τύπους, δηλαδή ἀφοῦ ἀκούσω τὴν γνώμην καὶ συνάξω τὰς ψήφους τοῦ Ἔθνους. Τὸ δὲ Ἔθνος δὲν θέλει ἀρνηθῆ τὴν ψῆφὸν του, ὅταν ἔχῃ τὴν ἐγγύησιν ὅτι ὁ νέος ἡγεμὼν θέλει κυβερνήσει τὴν Ἑλλάδα ἐπὶ μόνω σκοπῷ τοῦ νὰ ἀσφαλίσῃ τὴν ἀνεξαρτησίαν πάντων καὶ τὰ δικαιώματα, ὅσα ἕκαστος μὲ τὸ αἷμα του καὶ μὲ τόσας ἄλλας θυσίας ἀπέκτησε.
Ἐπειδὴ οὗτος εἶναι ὁ σκοπός μου, πρέπει νὰ στέρξω καὶ τὸ μέσ[ο]ν, τὸ πρὸς ἐπιτυχίαν τοῦ σκοποῦ. Τοιαύτη εἶναι ἡ περὶ τοῦ μεγάλου τούτου ἀντικειμένου γνώμη μου, καὶ σᾶς τὴν κοινοποιῶ, ὥστε, ἄν ἦσθε τῆς αὐτῆς γνώμης, νὰ τὴν κάμετε καὶ ὑμεῖς γνωστὴν εἰς τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἀξίους τῆς ἐμπιστοσύνης σας.
Ὅταν τελειώσει ἡ ὑπόθεσις τοῦ ἐπὶ τῶν βοσκῶν φόρου, ὁ Σπηλιάδης θέλει σᾶς γράψει περὶ αὐτῆς διὰ νὰ δυνηθῆτε νὰ ἐξηγήσετε τὸ πρᾶγμα κατὰ τῆν ἀληθῆ του ἔννοιαν.
Πρὶν τελειώσω, πρέπει νὰ σᾶς εὐχαριστήσω διὰ τὰς φρονίμους συμβουλὰς τὰ ὁποίας ἐδώκατε εἰς Τριπολιτζὰν καὶ είς τὴν έπαρχίαν σας. Ἐξακολουθήσατε τὴν αὐτὴν γραμμὴν | καὶ θέλετε ἔχει εἰς ἀντιμισθίαν τὸ καλόν, τὸ ὁποῖον ἐπράξετε, καὶ τὴν εὐγνωμοσύνην <τοῦ> Ἔθνους.
Σᾶς ἀσπάζομαι
Ι. Α. Καποδίστριας
[στὸ κάτω περιθώριο τῆς α΄ σελίδας:]
Πρὸς τὸν στρατηγὸν κύριον Θ. Κωλοκοτρόννην κτλ.
|