|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Χρυσοβίτσα (Αιτωλοακαρνανίας), 10 Δεκεμβρίου 1827
Επιστολή του Γιαννάκη Ράγκου προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη με την οποία τον πληροφορεί πως ο Αρχιστράτηγος Richard Church έφτασε στην Δυτική Στερεά Ελλάδα (βλ. και σχετικά) και συγκρότησε στρατόπεδο στο «σκάλλωμα» του Δραγαμέστου (σημ. Αστακός), στον Άγιο Ηλία (μοναστήρι Προφήτη Ηλία) και στο χωριό του Δραγαμέστου (σημ. Καραϊσκάκης). Κατά διαταγή του Αρχιστράτηγου ο Γιαν. Ράγκος στρατοπέδευσε στην Χρυσοβίτσα ως εμπροσθοφυλακή. Ενημερώνει πως οι εχθρικές δυνάμεις μετακινήθηκαν προς τον Μαχαλά (σημ. Φυτείες) και στο κοντινό Λιγοβίτσι (στρατηγικό σημείο και ομώνυμη μονή), και από εκεί στρατοπέδευσαν στην περιοχή Σφήνας (σημ. Κυψέλη). Σημειώνει πως υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση των Ελλήνων που έχει τρομοκρατήσει τους εχθρούς. Στη συνέχεια αναφέρεται στον αποκλεισμό του Μεσολογγίου και στην έλλειψη τροφίμων που έχουν οι εχθροί που βρίσκονται σε αυτό. Επισημαίνει πως δεν υπάρχουν μεγάλες δυνάμεις Τούρκων παρά μόνο των προσκυνημένων Ανδρέα Ίσκου και Βαγγέλη, γιου του Μήτσου Κοντογιάννη, οι οποίοι, όμως, αφού έφτασε ο Church στην περιοχή και όλοι οι Έλληνες κινητοποιήθηκαν, έμειναν «ὡσάν τούς μασκαρᾶδες» και σε κακή κατάσταση, όπως ο Ιούδας. Αντίθετα, αναφέρει ότι ο επίσης προσκυνημένος «στρατηγός κ. [Γεώργιος] Τζόγκας», όταν οι ελληνικές δυνάμεις αποβιβάσθηκαν στο σκάλωμα του Δραγαμέστου «ήλθε μεθ’ ικανής δυνάμεως και ηνώθη μεθ’ ημών των αδελφών του». Ενημερώνει πως την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσουν εκστρατεία προς την Άρτα και την Πρέβεζα. Μεταφέρει την πληροφορία πως τα Τρίκαλα και ο Έπαχτος (Ναύπακτος) δόθηκαν «μανσούπι» (αξίωμα) στον Ιμέρ πασά (ο Ομέρ Βριόνης), ο οποίος πρόκειται να εκστρατεύσει από τη Θεσσαλονίκη. Τέλος, αναφέρεται σε «λαλιώτικα και μωραΐτικα» χαρέμια τα οποία φυγαδεύτηκαν στην Αλβανία.
|
|
Κείμενο
|
|
Ἐξοχώτατε ἀδελφέ!
Θείᾳ χάριτι μάθε ὅτι ὑγιαίνομεν, τὸ αὐτὸ ἐπιθυμοῦντες καὶ διὰ τὴν ἐξοχότητὰ σας. Εἰς τὰς 16 τοῦ παρελθόντος εὐωδώθημεν μετὰ τοῦ ἀρχιστρατήγου εἰς τὴν ἱερᾶν γῆν τῆς Ῥούμελης, ἐστρατοπεδεύθη ὁ ἀρχιστράτηγος εἰς τὸ σκάλλωμα Δραγαμμέστου, εἰς τὸν Ἅγιον Ἡλίαν, καὶ εἰς τὸ χωρίον Δραγαμμέστου.
Ἡμεῖς μᾶς ἐδιώρισε καὶ ἤλθομεν ἐδῶ μὲ ἱκανὴν δύναμιν, διὰ ἐμπροσθοφυλακήν, οἱ ἐχθροὶ ἐτραβίχθησαν κατὰ τὸ Λυβοβῆτζι, Μαχαλᾶ, κι ἐκεῖσε ὁ Βελήκο Γιάτζης μ’ ὅλην τὴν δύναμίν του, καὶ μετὰ τῶν ἀδελφῶν του τουρκοκαπετανέων Ἀνδριούλην τοῦ Ἵσκου, ὅστις εἶν’ ὁ διάδοχος τοῦ Μωάμετ, Εὐβαγγέλη τοῦ Τουρκομήτζιου Κοντογιάννη, Τουρκοστάϊκου ἀπὸ Βλωχόν, καὶ μετὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ Παλαιοτούρκου Γώγου, συμποσούμενοι ὡς χίλιοι, ἐστρατοπεδεύθησαν εἰς τὴν Σφῆναν ἔναντι τοῦ Μαχαλᾶ, πεφοβισμένοι ὅμως καὶ κατατρομασμένοι, ἐπειδή ὁ λαὸς ὅλος, οἱ οἰκοῦντες τὴν Δυτικοελλάδα προσέτρεξαν εἰς τὴν ἕνωσιν τῶν ἀδελφῶν των Ἑλλήνων Χριστιανῶν, καθώς καὶ ὁ στρατηγὸς Κ. Τζόγκας, ὅστις ἐμβαρκαρισθέντες εἰς τὸ σκάλωμα μᾶς ἦλθε μεθ’ ἱκανῆς δυνάμεως καὶ ἡνώθη μεθ’ ἡμῶν τῶν ἀδελφῶν του.
Τοὺς δρόμους τοῦ Μεσολογγιοῦ τοὺς ἐκόψαμεν ὅλους καὶ οἱ ἐν Μεσολογγίῳ ἔχουν μεγάλην ἀπορίαν τροφῶν. Τὸ Βασιλάδιον πολιορκεῖται παρὰ τοῦ Ἄστυγκος, τὸ ὁποῖον ὅσον οὕπω ἐλπίζω νὰ παραδοθῇ. Πρὸς τὸ παρὸν δὲν εἶναι κᾄμμία ἐχθρική δύναμις, παρὰ ἐπειδή ὁ Κιουταχής ἐσυμπεθέρευσε τὸν τουρκογεννημένον Ἀνδιούλην Ἵσκου μὲ τὸν Τουρκομῆτζιον Κοντογιάννην καὶ ἐνυμφεύθη τὴν θυγατέραν του ὁ Ἀνδρίας, ἄφησε τὸν γέροντα τὸν αἱσθητὸν ἀντίχριστον ῥεχέμι εἰς τὸν Κιουταχῆν, καὶ ὁ Τουρκανδρίας μὲ τὸν Τουρκομήτζιου Βαγγέλην καὶ μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ των Βελήμπεγη, ἦλθον διὰ νὰ φυλάξουν τὰς θέσεις. Τῶν ὁποίων ὁ Κιουταχῆς ἐχάρισεν ἀπὸ ἕνα τζεφλῆκι καὶ ταῖς δεκατιαῖς τῶν ἐπαρχιῶν των, καὶ τοὺς κισλᾶδες διὰ τοὺς μισθοὺς των. Τοῦ ἔδωσαν καὶ αὐτοὶ μετὰ τῶν ὀπαδῶν των τουρκοκαπετανέων καὶ τουρκοπροεστών ἄρζι-μουαζάρ πρὸς τὸ δοβλέτι, ὅτι εἶναι παντοτεινοὶ σκλάβοι του καὶ να δουλεύουν πιστῶς τὸ δοβλέτι, καὶ νὰ σκοτώνουν ὅντινα τοῦ λοιποῦ ἤθελεν ἀναφέρει τὸ γένος ἀπὸ τοὺς Στερεοελλαδίτας, καὶ νὰ στέλλουν τὸ κεφάλι του εἰς τὸ δοβλέτι, καὶ τὰ ὑπάρχοντὰ του νὰ γένωνται μιρή. Καὶ οὔτως ἐμεταχειρίσθησαν ἕως τώρα, ὅσων ἦτο μὲ τὸ γένος ἐπῆραν τὰ ὑπάρχοντὰ των, ἐσκλάβωσαν τοὺς ἐδικοὺς των καὶ ὅσους ἐβγῆκαν νὰ προσκυνήσουν τοὺς ἐσκότωσαν. Εὐθὺς ὅμως ὀπού ἐξεβιβάσθημεν ἐδῶ, ἔτρεξεν ὅλος ὁ λαὸς εἰς τοὺς ἀδελφοὺς των Ἕλληνας, καὶ αὐτοὶ ἔμειναν ὡσὰν τοὺς μασκαρᾶδες μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ των Βελή μπέη, εὑρισκόμενοι εἰς κακὴν κατάστασιν, ὡς ὁ Ἰούδας ὁ προδότης. Τὴν ἐρχομένην | ὅμως ἑβδομάδα ὅπου μετὰ τοῦ ἀρχιστρατήγου μας θὰ κινηθῶμεν διὰ τὴν πολιορκίαν τῆς Ἄρτας καὶ Πρέβεζας καὶ νὰ περάσωμεν καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος τὰ ἐμπρὸς διὰ νὰ ζυγώσωμεν εἰς τὰ σύνορα τῆς Θετταλίας διὰ νὰ βοηθήσωμεν καὶ τοὺς εἰς Τρίκκερη ἀδελφοὺς μας τοὺς ὁλονὲν πολεμοῦντας, ἀγνοῶ τότε πού θὰ τρυπώσουν οἱ τουρκοζυμωμένοι καὶ προδόται τῆς ἱερᾶς ἡμῶν Πατρίδος.
Ὁ Ἱμέρ πασιᾶς τοῦ ἐδώθησαν μανσούπι τὰ Τρίκαλα καὶ ὁ Ἔπαχτος, καὶ ἔρχεται ἀπὸ Θεσσαλονίκην, μ’ ὀλίγην ὅμως δύναμιν, τὰ λαλιότικα καὶ λοιπὰ μωραΐτικα χαρέμια ἐπέρασαν διὰ τοῦ Ναυπάχτου καὶ Μεσολογγίου δι’ Ἄρταν καὶ ἀπὸ ἐκεῖ μανθάνομεν διὰ Ἀλβανίαν.
Ἐν τοσούτῳ μένω μὲ ἀδελφικὴν ἀγάπην
Τὴν 10 10βρίου 1827
Ἐκ τοῦ στρατοπέδου Χρυσοβήτζης
ὁ ἀδελφὸς σου
Γιαννάκης Ράγκος
[πλαγίως ἄλλο χέρι:]
Ῥάγκος ἐπειδή εἶναι ‘Ράγγος.
[ἀντιστρόφως:]
Δοκίμιον ἐπειδή τοῦ κονδηλίου εἶναι
[ἄλλο χέρι:]
Για[ννάκης Ῥ]άγκος
ἐγρ. 10 10βρίου 1827 Χρυσοβήτζη
ἐλ. 2 ‘Ιαν. 1828 Καρύτε(να)
ἀπ.
[στὸ ἀριστερὸ περιθώριο τῆς α΄ σελίδας:]
Τὸν ἐξοχώτατον ἀδελφὸν μου καὶ υϊὸν σας Γενναῖον τὸν ἀδελφικοασπάζομαι, βλέπω νὰ ἐβγῆκεν ἀπὸ τὴν ὑπόσχεσίν του
|