|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Αίγινα, 3 Νοεμβρίου 1827
Επιστολή του Ανδρέα Μεταξά προς άδηλο παραλήπτη, αλλά ασφαλώς προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη με την οποία τον ενημερώνει σχετικά με την εξέλιξη διαφόρων θεμάτων. Σχολιάζει θετικά τη συνάντησή του με τον Αρχιστράτηγο Richard Church, η οποία δεν προκύπτει από άλλο έγγραφο του αρχείου. Αναφέρεται στην αναφορά που απέστειλε στη Κυβέρνηση για την εξασφάλιση 12 χιλιάδων κοιλών γεννήματος (βλ. και σχετικό [1027]) και τον συμβουλεύει μέσω του Richard Church να απευθυνθεί στον Βιάρο Καποδίστρια για να του δοθούν χρήματα από το δάνειο, «όπου εις την Επτάνησον επ’ ονόματος του έθνους γίνεται». Στη συνέχεια προβαίνει σε αναλυτικά πολιτικά σχόλια, με δηκτικές διατυπώσεις για τους κυβερνώντες: «ὅλως διόλου ἀνοητεύουν καὶ τοῦτο πολλὰ βλάπτει εἰς τὴν παροῦσαν κρίσιμον περίστασιν». Αναφέρεται, ακόμη, στην επικείμενη άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια και εύχεται η «μαύρη πολιτική του αιώνος» να μην δημιουργήσει εμπόδιο. Είναι χαρακτηριστική η διατύπωση πως αν δεν μπορέσει να έρθει ο Καποδίστριας «πάλιν σφενδόνες, πάλιν ταμπούρια…». Αναφέρεται και στον Γεώργιο Κουντουριώτη και την πολιτική που είχε αναπτύξει μαζί με τους «εν Πόρω» πολιτικούς για να ανατρέψουν τις αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας (βλ. και τα σχόλια του Σπηλιάδη στο σχετικό [1027]). Τέλος αναφέρεται στην εκστρατεία της Χίου, η οποία βαίνει καλώς και ελπίζει να μην βλάψει διπλωματικά την Ελλάδα, αφού οι Ναύαρχοι των Μεγάλων Δυνάμεων είχαν επίσημα προσαπθήσει να αποτρέψουν τέτοιο ενδεχόμενο (βλ. σχετικό [1025]). Μετά την υπογραφή του Αν. Μεταξά προσθέτει λίγες αράδες και ο Θεοδώρητος Βρεσθένης, συμφωνόντας με το περιεχόμενο της επιστολής. Στη συνέχεια ο Ανδρέας Μεταξάς, καθώς ο κομιστής της επιστολής καθυστέρησε να ξεκινήσει, προσθέτει ένα ακόμη σχόλιο σχετικά με την αναγκαιότητα να προσεταιριστούν τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τον Κανέλλο Δεληγιάννη. Ο αναφερόμενος «καπετάν Πάνος» είναι ο Πάνος Νεμνιτσιώτης, που εμφανίζεται και σε άλλα έγγραφα του αρχείου, και ήταν συγγενής του Θεοδώρητου Βρεσθένης. Το παραπάνω σχετικό [1027] είναι το ένα από τα δύο γράμματα που αναφέρονται στο τελευταίο υστερόγραφο του παρόντος.
|
|
Κείμενο
|
|
Ἀγαπητὲ ἀδελφέ!
Τὸ ἀπὸ 22 τοῦ παρελθόντος ἀδελφικὸν σας ἔλαβον παρὰ τοῦ ἐπίτηδες ἀπεσταλμένου καπ. Πάνου καὶ εἶδον τὰ ἐν αὐτῷ. Ἡ ἀντάμωσίς σας μετὰ τοῦ ἀρχιστρατήγου ἦτον ἀναγκαῖα καὶ χαίρω πολὺ διότι ἐμείνατε κατὰ πάντα σύμφωνοι μὲ αὐτόν. Τὴν ἀναφοράν σας πρὸς τὴν Κυβέρνησιν εἶδον καὶ μοὶ ἐφάνη ἕνα παιγνιδάκι, ὅταν εἶδον νὰ ζητεῖτε παρ’ αὐτῆς 12 χιλ. κοιλὰ γεννήματα, ὅταν αὐτὴ δὲν ἐφρόντισε ποτὲ δι’ ὅσας ἀναφορὰς ἐκάματε νὰ σᾶς στείλουν ὀλιγωτέραν ποσότητα, ἐν ᾧ τότε ἴσως εἶχε καὶ τὰ μέσα. Περὶ τούτου σᾶς βεβαιῶ, ὅτι ὅλοι οἱ φίλοι ὁμίλησαν πάμπολλα, ἀλλ’ ὁ τρόπος τῆς οἰκονομίας φαίνεται καὶ διὰ τὰς περιστάσεις καὶ διὰ τὴν διάθεσιν τῶν κυβερνούντων δύσκολος. Ὥστε διὰ τοῦ ἰδίου ἀρχιστρατήγου πρέπει νὰ καταφύγετε εἰς τὸν κόμητα Βιάρον Καποδίστριαν νὰ σᾶς ἀγοράσῃ τοιαύτην ποσότητα τροφῶν ἀπὸ τὰ χρήματα τοῦ δανείου ὁποῦ εἰς τὴν Ἑπτάνησον ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἔθνους γίνεται, ἀφιερωμένου εἰς τὴν διεύθυνσιν τοῦ ἀρχιστρατήγου καὶ ὅπου κατὰ τὰ γράμματα τοῦ κόμητος πρέπει νὰ εἶναι συναγμένα μέχρι σήμερον ἐπέκεινα τῶν 40 χιλ. ταλλήρων. Τὰ ἐδὼ πράγματα εὑρίσκονται εἰσέτι εἰς τὴν αὐτὴν κατάστασιν ὁποῦ προλαβόντως σᾶς ἔγραφα μὲ τὸν Ζαχαριάδην, πρὸς τὸν ὁποῖον παρήγγειλα καὶ πολλὰ διὰ ζώσης καὶ μὲ τὸν Ἀθανασιάδην σχεδὸν τὰ αὐτὰ σᾶς ἔγραφον. Οἱ ἀντικυβερνοῦντες ὅλως διόλου ἀνοητεύουν καὶ τοῦτο πολλὰ βλάπτει εἰς τὴν παροῦσαν κρίσιμον περίστασιν, πλὴν ἀπὸ τοιούτους βέβαια καλλιώτερα πράγματα δὲν ἐπεριμένοντο, καὶ τὸ χείριστον ὁποῦ αὐτή τους ἡ μεγάλη ἀνοησία ὑποστηρίζει ἐκείνους οἵτινες ἐνεργοῦν ἐναντίον εἰς τὰ μεγαλήτερα συμφέροντα τῆς Πατρίδος | καὶ ὡς ἐκ τούτου βιάζονται πολλοὶ καλοὶ νὰ παραβλέπουν τὰς ἀνοησίας των διὰ νὰ δυνηθῶσιν νὰ ἐμποδίσουν τὴν ἀντενέργειαν τῶν κακῶν ἕως οὗ φθάσει ὁ εὐλογημένος Κυβερνήτης, ὅστις κατὰ τὰς τελευταίας πληροφορίας, ὁποῦ παρὰ τοῦ Ἐϊνάρδου ἐπισήμως λαμβάνομεν, ἐπεριμένετο εἰς τὴν Γενέβην εἰς τὰς 3 τρέχοντος ἔτος νέον· ὅπου τὰ πᾶντα ἦτον προετοιμασμένα διὰ νὰ ἐξακολουθήσῃ τὸν διὰ τὴν Ἑλλάδα ἐρχομὸν του καὶ εἴθε ἀδελφὲ μου, ὁποῦ ἡ μαύρη πολιτικὴ τοῦ αἰῶνος, νὰ μὴν ἤθελε γεννήσῃ κανὲν ἀπροσδόκητον ἐμπόδιον εἰς τὰ βήματά του, ἀλλὰ νὰ φθάσῃ ἐν τάχει διὰ νὰ μετριάσουν καὶ τὰ ἰδικά μας δεινὰ ἀλλέως πάλιν σφενδόνες, πάλιν ταμπούρια…
Πληροφοροῦμαι ὅτι οἱ ἐν Πόρω πολιτικοὶ ἔσυραν τὸν Κουντουριώτην ἐκεῖ ὅπου ἐσυμφώνησε νὰ τρέξουν μίαν γραμμήν. Τοῦτο τὸ κίνημα θεωρῶ ὅτι ἔχει σκοπὸν νὰ ἐμποδίσῃ ἤ διαστρέψῃ τὰ εἰς τὴν Τροιζῆνα γεγονότα καλά. Τὸ πρᾶγμα ἀκόμη εἶναι μυστηριῶδες, αἱ ἡμέραι ὅμως καὶ τὰ κινήματά των θέλει μᾶς βάλλουν εἰς κατάστασιν νὰ γνωρίσωμεν καλλιώτερα τὸν σκόπόν τους καὶ νὰ ὁδηγηθῶμεν. Ἐν τοσούτῳ στοχάζομαι ἀπολύτως ἀναγκαῖον ἂν ἠμπορέσωμεν νὰ τραβίξωμεν μὲ τὸ μέρος μας τὸν Δελιγιάννην, καὶ ἐπειδὴ αὐτὸς ἐπιθυμεῖ τοῦτο πολλὰ δὲν θέλει, εἶναι δύσκολον νὰ τὸ κατορθώσωμεν ἂν συγκατατεθεῖτε νὰ ὑπερασπισθῆτε τούς ἐπιστάτας του νὰ συνάξουν τὰ ὄψιμα εἰσοδήματά των. Ἐγὼ δὲν ἠξεύρω τὶ τρέχει μεταξύ σας εἰς αὐτὰ τὰ μέρη οὔτε δίδω καμμίαν ἀκρόασιν εἰς ὅσα ἐδὼ μὲ λέγουν, τὴν ἕνωσιν μόνον θεωρῶ διὰ τὰς περιστάσεις ἀναγκαιοτάτην καὶ διὰ τοῦτο σᾶς προλαμβάνω, διὰ νὰ προδιαθέσετε εἰς τοῦτο τὸν Κολιόπουλον καὶ Γενναῖον καὶ νὰ | ἐξαποστείλλετε χωρὶς ἀναβολὴν τὸν κύριον Μπούκουραν ἐνταῦθα παραγγελνόντας του καὶ ὅσα στοχάζεσθε ἰκανὰ νὰ ὑποστηρίξουν αὐτὴν τὴν ἕνωσιν χωρὶς βλάβην σας. Ἐγὼ ἤθελα νὰ γράψω πρὸς τὸν στρατηγὸν Κολιόπουλον καὶ Γενναῖον ἰδιαιτέρως περὶ τούτου, ἀλλ’ ἀσθενῶν ὀλίγον δυσκολεύομαι, καὶ διὰ τοῦτο ἂς χρησιμεύσῃ τὸ παρὸν καὶ δι’ αὐτούς. Ἂς μὴν ξιπασθῶσιν ἀπὸ ἓν παρόμοιον κίνημα τὸ ὁποῖον ἐπαγορεύει τῆς Πατρίδος τὸ συμφέρον εἰς τὰς ἐνεστῶσας κρισίμους περιστάσεις καὶ ὁ καιρὸς μὲ τὴν φρόνησιν θέλει διευθετίσουν τὰ πᾶντα ἐπὶ τὸ κρεῖτον. Περιμένω λοιπὸν τὸν Μπούκουρα μὲ τὰς ὁδηγίας σας ἐξ ἅπαντος καὶ ὅσον τάχιστα καὶ ἐσταὶ ἥσυχοι, ὅτι ἐγὼ καὶ οἱ λοιποὶ φίλοι σας ἔχοντες πάντοτε ἱερὸν ἀντικείμενον τὸ συμφέρον τῆς πατρίδος σας καὶ τὴν ὑπόληψίν σας δὲν θέλει σφάλωμεν πρὸς βλάβην σας. Τῆς Χίου ἡ ἐκστρατεία βοηθουμένη ἀπὸ τὰς περιστάσεις εὐδοκιμεῖ θαυμασίως, εἶν’ εὐχῆς ἔργον ὅμως νὰ μὴν βλάψη πολιτικῶς ἐπειδὴ καὶ ἐν καιρῷ οἱ ναύαρχοι τῶν Δυνάμεων εἶπον ἐπισήμως νὰ ἐμποδισθῇ. Ἀπὸ Σύραν μανθάνωμεν ὅτι εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἐν ᾧ δὲν ἀκολούθησεν καμμία ἀταξία εἶναι τὸ πράγμα εἰς τὸν μεγαλήτερον βρασμὸν καὶ ὁ σουλτάνος βυθισμένος εἰς ἕνα πέλαγος ὑποψιῶν καὶ ἀπελπισίας. Λέγεται ὅτι ἀσήκωσε τούς πρέσβεις ἐπὶ προφάσει ἀσφαλείας εἰς τούς γουλάδες καὶ ὅτι Μυστικῶς νὰ ἔσφαξε τούς τρεῖς δραγουμάνους καὶ νὰ ἴδωμεν πλέον ἕως πού θέλει φθάσει ὁ μανιώδης φανατισμὀς του. Ὁ Ἅμιλτων καθὼς σᾶς ἔγραφον μὲ τὸν Ἀθανασιάδη εἰσἐτι δὲν ἐπέστρεψε ἐδώ. Δὲν ἔχω τὶ περισσότερον ἐπὶ τοῦ παρόντος νὰ σᾶς προσθέσω καὶ ἀσπαζόμενός σας ἀδελφικῶς μένω.
Τῇ 3 9βρίου 1827
ἐν Αἰγίνῃ
ὁ εἰλικρινὴς ἀδελφός σας
Α. Μεταξᾶς
|
[διαφορετικὰ χέρια:]
ἤθελα νὰ σᾶς γράψω πολλὰ περισσότερα, ὁμοίως καὶ οἱ λοιποὶ φίλοι, πλὴν ἐπειδὴ ἔρχεται ὁ καπ. Πᾶνος καὶ θέλει σᾶς ὁμιλήσει διὰ ζώσης τὰ πᾶντα, κρίνω περιττὸν νὰ ἐκτανθῶ περαιτέρω.
κᾀγὼ σὲ ἀσπάζομαι ἀδελφικῶς ἐπειδὴ καὶ σᾶς γράφει έκτεταμένως ὁ κύριος κόντες κρίνω περιττὸν νὰ σᾶς ἐπαναλάβω τὰ ἴδια. Εἶναι κατὰ τὸ παρὸν ἀναγκαῖον νὰ γένη ἡ ἔνωσις ἕως νὰ φθάσῃ ὁ Κυβερνήτης. Τοῦ κ. Πάνου τοῦ εἶπα νὰ σᾶς εἰπῆ νὰ δώσετε ἀκρόασιν.
ὁ ἀδελφός
Βρεσθένης
Υ.Γ. Ἐπειδὴ κατὰ περίστασιν ὁ καπετάν Πάνος δὲν ἀνεχώρησεν προσθέτω ὅτι ἡ ἕνοσης τῶν ἐν Πόρο μὲ τὴν ἐξέρεσην τοῦ Μαυρομιχάλη καὶ Δελλιγιάνη πολλύ περισσότερον ὑποχρεώνη τοῦτου νὰ κρεμάσουν εἰς τὸν ἰδικὸν μας κρεμανταλὰ τὸν τορβὰ τους. Ἀνάγκη πάσα λοιπὸν μ’ ὅλην σου τὴν πήραν ὁποῦ ἔχωμεν διὰ τὴν ἐμπιστοσίνην καὶ ὅλα... νὰ κάμωμεν τὴν μετ’ αὐτῶν ἕνοσην καὶ ὁ καιρὸς διδάσκαλος. Ὁ καπ. Πάνος σᾶς ὁμιλεῖ ἐκτεταμένως περὶ πάντων μ’ ὅλον ὅτι εἶσθαι ἱκανὸς νὰ στοχασθῆται ὅσον ἐγὼ νοσῶ διὰ τὰς περιστάσεις. Τὸν κύριον Μποῦκουρα στείλλεται τὸ ὀγληγορότερον διὰ νὰ ἐξαγορασθῶμεν τὸν πολύτιμον τούτον καιρόν. Ὁ Κυβερνήτης φθάνει ἐν τάχει καὶ καθώς πρέπει καὶ τότε ὅλα παύουν. Ἀνάγκη πάσα νὰ ἐμποδίσωμεν κάθε σιστηματικὴν ἀντενέργειαν σιστηματικῶς. Πρὸς τὸν Ζαούση εἶπον τὸν τρόπον τοῦ νὰ μᾶς ἀποκριθῆτε. Μένω ὁ ἴδιος.
[πλαγίως:]
Παναγιώτης σᾶς χαιρετῶ ἀκριβά
[πλαγίως στὸ δεξὶ περιθώριο τῆς α΄ σελίδας:]
ὁ κυρ. Μάρκος σᾶς ἀσπάζεται ἀδελφικῶς. προσπαθεῖ, πάσχει ἀλλ’ὀλίγον εἰσακούεται ἀπὸ τούς συντρόφους οἵτινες φαντάζονται πῶς τὰ ξεύρουν ὅλα καὶ παίζουν μὲ τὴν δυστυχίαν τοῦ Ἔθνους. Σᾶς ἐγκλείονται καὶ δύο γράμματα τοῦ προέδρου Βουλῆς καὶ τοῦ ἀδελφοῦ Σπηλιάδη.
|