|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Δερβένια (Λεονταρίου), [29] Ιουλίου 1827
Επιστολή του Νικήτα Σταματελόπουλου προς τον θείο του και Γενικό Αρχηγό Θεόδωρο Κολοκοτρώνη με την οποία τον ενημερώνει σχετικά με τα γεγονότα που στη Μεσσηνία και τη Μάνη. Αναφέρεται στον κανονιοβολισμό στις 26 Ιουλίου των Κιτριών από 13 φρεγάτες και την ταυτόχρονη επίθεση των εχθρών στη Φρουτζάλα (σημ. Θουρία). Στη συνέχεια περιγράφει τις κινήσεις τους από το στρατόπεδό τους στο Νησί (Μεσσήνη) προς την Τριπολιτσά με σκοπό να μεταφέρουν «ζαερέδες» (εφόδια διατροφής). Αφού έφθασαν στα χωριά των «Λάκκων», στους πρόποδες των Δερβενίων, εξεκίνησαν από το χωριό Τσαούση (σημ. Μερόπη) και εισήλθαν «στη δημοσιά» των Δερβενίων. Εκεί τους έστησαν «χωσιά» οι δυνάμεις του Νικήτα Σταματελόπουλου και τους προκάλεσαν σοβαρές απώλειες. Ο Νικηταράς ζητά ενισχύσεις γιατί εντός των επόμενων ημερών οι εχθροί θα εμφανιστούν εκ νέου. Μάλιστα με δεδομένο πως ο Ιμπραήμ πασάς φαίνεται να έχει μεταφερθεί στην Κρήτη και επομένως οι στρατιώτες του είναι «μαγκουφιαῖς» (μαγκούφηδες, μόνοι χωρίς καθοδήγηση) θεωρεί πιο εύκολο να επιτύχουν οι Έλληνες αποφασιστικό χτύπημα. Στο παρόν έγγραφο έχει σβηστεί και ξαναγραφεί εκ των υστέρων η ημερομηνία σύνταξής του, με αποτέλεσμα να μην είναι ασφαλής η ανάγνωσή της. Πάντως, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό του, αυτό συντάχθηκε μετά τον κανονιοβολισμό των Κιτριών και τη μάχη στη Φρουτζάλα (26 Ιουλίου, βλ. και Ακαδημία Αθηνών, Ημερολόγιο, σ. 606) και τις κινήσεις της επόμενης ημέρας. Είναι γραμμένο στα τέλη Ιουλίου, με πιθανότερη, αν και επισφαλή, ανάγνωση τις 29 Ιουλίου.
|
|
Κείμενο
|
|
Θεῖε μου προσκυνῶ!
Μὲ τὸ παρὸν μου ἔρχομαι νὰ ἐροτήσω τὴν ἀγαθὴν ὑγείαν σας, καὶ ἔπειτα νὰ σὲ χαροποιήσω, τὴν μάχην ἣν σήμερον ἐκάμαμεν εἰς τὰ Τερβένια. Εἰς τὴν 26 τοῦ τρέχοντος ἦλθον εἰς Κυτριαῖς 13 φεργάδες ἐχθροικαῖς καὶ ἐκανοβολοῦσαν καλά, συγχρόνως μᾶς ἦλθον εἰς τὴν θέσιν μας οἱ ἐχθροὶ Φρουτζάλα καὶ ἐπολεμήσαμεν τρέποντὰς τους εἰς φυγήν, μὲ μεγάλην τους καταισχύνην. Ἐπέστρεψαν λοιπὸν εἰς Νησί, εἰς τὰς 27, ἐκίνησαν μὲ ἰκανοὺς ζαερέδες κατὰ τοὺς Λάκους, οἵτινες καὶ ἔμεινον τὸ ἐσπέρας εἰς Τζαούση, βλέποντες λοιπὸν τὸν σκοπόν τους, ἐσύναξα ἕως ἑξακοσίους Λεονταρίτας, καὶ εἰς τὸ πλάγι ἔφθασον εἰς τὰ Τερβένια. Στοχαζόμενος λοιπὸν ὅτι ἐνδεχόμενον νὰ ἀπεράσωσι διὰ νυκτὸς τὰ Τερβένια, ἔκαμα τὸ σχέδιόν μου καὶ ἐμβήκαμεν ὅλοι εἰς χοσ͜ιὰ μέσα εἰς δημοσιάν. Ὑποπτευόμενοι λοιπὸν οἱ ἐχθροὶ ἐκίνησαν τὰ χαράματα, καὶ οὕτω τραβηχθέντες εἰς ἓν μέρος ἐνώσον ἐπέρασον οἱ μισοί, τοὺς ἐβαρήσαμεν μὲ τοὺς ὁποίους ἀνοίξαμεν τὸ τουφέκι ἕως ἕξη ὅρες μέσα εἰς τὴν δημοσιάν. Ἐμπρὸς ἐκεῖνοι καὶ κατόπιν ἡμεῖς. Τέλος πάντων στῆθος με στῆθος ἔγινεν ἡ μάχη μας τόσο πισματική, ὥστε ὁποῦ ἐκατήντησεν ὡς τῶν Τερβενακίων, σκοτωμένοι καὶ πληγωμένοι ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς περίπου τῶν τρακοσίων, ἀπὸ μέν τοὺς ἐδικοὺς μας δέκα λαβωμένοι, ὅμως ἐλπίζομεν εἰς τὸν Θεὸν νὰ ᾖναι περιστικὸν εἰς ὅλους. Τὶ τὸ ὄφελος, θεῖε μου, ὁποῦ ἡ παντελὴ ἔλειψις τῶν πολεμοεφοδίων ἔφερεν ὅλας τὰς δυσκολίας, εἰς τὸ νὰ βλάψωμεν περισσότερον τὸν ἐχθρόν. Μ’ ὅλον τοῦτο, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἔπαθον, δέν τὸ ἤλαζον ποτέ, ἀλλ’ οὔτε τὸ εἶχον πάθει· ἂν ὅμως μᾶς ἐπρόφθανεν πεντακόσιοι ἢ καὶ χίλιοι Ἀρκάδιοι κατὰ τὸν Κοκινόβραχον, σᾶς βεβαιῶ ὅτι οὔτε σπυρὶ ζαερὲς ἀπερνοῦσεν, ἀλλὰ πολλὰ ὀλίγοι ἤθελον γλυτώσει. Ἂς ἔχει δόξαν ὁ Θεὸς ὁποῦ τοὺς ἔγινε τὸ τοιοῦτον κακόν, καὶ ἐμψυχόθηκαν οἱ Ἕλληνες ὑπερβολικά. Διὰ τοῦτο λοιπὸν σπεύδω νὰ σᾶς τὰ κάμω γνωστὰ ἅπαντα ὡς χρέος μου, διὰ τὸ ὁποῖον ἀμέσως νὰ γράψῃς ἐντεῦθεν, ἢ νὰ μοῦ στείλῃς μερικὴν [[δύναμιν]] βοήθειαν εἰς δύο ἡμέρας, διότι οἱ ἐχθροὶ θὰ ἐπιστρέψουν ὀπίσω, ἵνα τοὺς δόσωμεν τοῦ διαβόλου, | ἐπειδὴ ὡς ἐκ τοῦ ἐσωκελίστου πληροφορεῖσαι, ὅτι ὁ Ἰμπραΐμης μὲ μέρος ἀπέρασεν εἰς Κρήτην καὶ αὐτοὶ εἶναι μαγκουφιαῖς, διὰ τοῦτο πρόφθασαί μου τὴν είρημένην βοήθειαν, καὶ φουσέκια ὅθεν γνωρίζεις καὶ θέλεις ἰδεῖ τὶ θὰ πάθουν οἱ στραβαραπάδες, ἐπειδὴ ἐνῷ ἀπὸ Ναύπλιον ἤθελε μᾶς στείλουν ζαερέδες καὶ τζιμπχανέδες, αἱ ἀντενέργειαι δέν μᾶς ἀφίνουν, διὰ τοῦτο κάμε ὅ,τι γνωρίζεις διὰ τζιμπχανέ. Περιμένω λοιπὸν τὴν ἐκτέλεσιν τῶν γεγραμένων μου, καθώς καὶ τὰ αὐτόθι τρέχοντα, ἐν τοσούτῳ δὲ ἀναπροσκυνοῦντες σας μένω.
ἐκ τῶν Δερβενίων
τῇ +29+ Ἰουλίου 1827
ὁ ἀνιψιός σου
Νικήτας Σταματελόπουλος
ἅπαντας τοὺς ἀυτόθι ὁπλαρχηγοὺς ἀσπάζομαι ἀδελφικῶς
|