|
Κείμενο
|
|
Γεναιώτατε, ανδριώτατε, καὶ ἀμετάβλητε ἡγαπιτὲ φίλε ἀδελφικῶς σὰς ἀσπάζομαι.
Ζακύνθω τῇ κη΄ Μαΐου αωκε΄
Ἡ ἀγαθὴ καρδία σας ὀποῦ καλλῶς γινώσκει τὴν καθαρώτιτα τῶν φρονημάτων μου, καὶ τὴν ἄδολον καὶ ἀσύγχυστον φιλίαν ὀποῦ πάντοτε σὰς ἐπρὸς φερνα, εἶμαι βέβαιος, πῶς θέλει καταλάβη μὲ ποίαν χαρὰν καὶ ἀγαλίασιν ἄκουσα τὸν ἔνδοξον γυρισμόν σας, καὶ τὴν ἀναπόκτισιν τῆς προτέρας της φῆμης, καὶ τημῆς. Παρακαλῶ, εξ ὄλης ψυχῆς τὸ Ὑπέρτατο ὂν νὰ σὰς ὁδηγῇ, καὶ νὰ σὰς διατηρῇ εἰς ὄλα σας τὰ βήματα, καὶ νὰ σὰς ἀξιώσῃ νὰ τελιώσετε τὴν ἐκστρατίαν ταύτην μὲ θρυάμβους, καὶ τρώπεα καθῶς καὶ ἄλλωτε ἐπετύχετε. Τώρα ἀδελφὲ εἶναι καιρὸς νὰ ἀθανατίσετε τὸ ὄνομά σας, καὶ νὰ ἐπιστηρίξετε τὴν εὔτυχίαν τῆς Πατρίδος. Ἡ παρούσα θέσις σας, καὶ ἡ κοινὴ γνώμη τῶν λαῶν ὡς ἐλευθεροτὶν τοῦ Γένους σὰς καταστένει. Κάμετε νὰ γνωρίσῃ ὁ κὸς μος ἐσωτερικῶς καὶ ἐξωτερικῶς ὄτι τὸ μόνον κοινὸν συμφέρον ἐστάθη, και εἶναι πάντοτε ὁ σκοπὸς σας. Ἐδοκίμασαν οἱ Ἔλληνες πολλὰ ἄλλα μέσα, ἐμεταχειρίσθησαν πολλὰ ἄλλα ὑποκείμενα, ἀλλὰ ἡ πράξις ἀπέδειξε ὄτι ποτὲ δέν λαμβάνωσιν καλλὴν πρόοδον τὰ πράγματα ὀπ’ ὅταν οἱ ὀδηγοὶ τῶν ὑποθέσεων ἀληλομάχονται διὰ ἰδιαιτέρους σκοπούς. Ἡ φιλαρχία, ὡς ἡ αἰσχροκέρδια, τὰ πλέον καλλὰ συστήματα ματαιώνει. Αχ! ἀδελφέ, πὸσα ἔπραξα, πὸσα ἐσυμβούλευσα, πὸσα ἀκαταπαύστως ἐβοήθησα, ἀλλὰ ὄλα ματαίως. Εἶλθε τὸ πράγμα εἰς τέτοιαν κατάστασιν ὥστε ὀποῦ ἐκινδύνευσε | τέλος πάντων νὰ ἐξαλειφθώσιν ὀκτώ χρόνων προετοιμασίας, καὶ σχεδὸν πέντε θυσιας ἀναριθμίτους καὶ θρυάμβους τῶν ἀνδρείων Ἐλλήνων. Φιλαχθεῖτε τὸ λοιπὸν νὰ μὴ πέσετε εἰς τὰς παγίδας ἐκείνων ὀποῦ σὰς προσπιούνται φηλίαν, ἀλλὰ ζηλοτιπούσι τὴν παρούσαν σας δόξαν. Οἱ πλέον ἐπικίνδυνοι ἐχθροὶ εἶναι πάντοτε οἱ οἱκιακ[οί.]. Ἐνθυμιθίτε τὰ ὄσα σὰς ἐπροφιτευσα ἐγγράφως, ὡς ἐκ [μέρους] σου συγγενῶν σας καὶ φίλων. Προσέξετε νὰ τρέξετε τὸν ἔντιμον δρόμον σας, καὶ νὰ πάρετε ἐπάνω σας τὸ τιμόνι τοῦ Ἔθνους. Ὄπ’ὅταν βαστάξετε τὴν πολιτικὴν νὰ συνἐνωθίτε μὲ τὴν θάλασσαν διὰ μέσου τοῦ ἀνδρειοτάτου Μιαούλι, καὶ μὲ τὴν Στερεὰν διὰ μέσου ἄλλου εἰλικρινοῦ ἀνδρὸς, καθαρίζετε τὰς ὑποψίας των αἴτιναις τοῦς κάμνουσι νὰ πιστεύσουν ὄτι οἱ Πελοπονίσιοι δέν καταδέχωνται το[ύς] ἄλλους Ἔλληνας καὶ θέλουσι μόνοι τους νὰ βασιλεύσουν. Βάλτε τούτο προ ὀφθαλμῶν και βεβαιωθίτε ὄτι δέν θέλει σφάλ[ε]τε εἰς τὴν διαγωγήν σας. Μὴν δώσετε ἀκρόασιν εἰς τὰ διπλοματικὰ φερσίματα ἐκείνων τῶν παμμιάρων ἀτόμων οἵτινες τώρα πάσχουσι νὰ σὰς πλανέσουν μὲ τὸ νὰ σὰς κάμουν νὰ πιστεύσετε ὄτι αὐτοὶ εἶναι οἱ ἔτιοι τῆς ἐπιστροφῆς σας, διὰ νὰ κερδίσωσι τὴν εὐγνωμοσίνην σας. Αὔτοι δοκιμάζοσιν εἰς τὴν παρούσαν ἀδυναμίαν των νὰ σὰς ἐλκύσουν πάλι διὰ νὰ ἀναλάβωσι τρόπ[ον διά] νὰ σὰς ξαναεγκρεμνείσουν. Ἔχετε πρὸ ὁφθαλμῶν τὰς ἐφημερίδας των, τὸ τὶ ἐξέρασαν κατ’ ἐσάς, καὶ αὐτὸ ἀς σὰς ἐρμινεύσῃ τὶ μέλει νὰ προσμένετε ἐξ αὐτῶν. Ἄς πέσωσι παντάπασι αὐταὶ αἱ δίο φατρίαι, ἄνευ ἐλπίδος ἀνορθώσεως, προσέτι σὰς ματαλέγω νὰ φιλαχθίτε ἀκριβῶς, καὶ συγχρόνως ἀπὸ τὰς | παγίδας τῶν ἰδίων συντρόφων τῆς καταστροφῆς σας, ἐπειδὴ καὶ τώρα θεωρούσιν ὄλοι ὄτι ἀν ἡ αὐθεντία σας ἐπιτύχη εἰς τὰ πράγματα, ὄλοι πρέπει νὰ κλίνωσιν εἰς τὰ θεληματά σας. Ἡ πολιτική σας, καὶ οὐχὶ τὸ πάθος πρέπει νὰ σὰς ὀδηγήσῃ εἰς τὴν παρούσαν καιρίαν περίστασιν. Μεταχειρισθῆτε τώρα τὸν ἐνθουσιασμὸν τοῦ λαοῦ, καὶ ὡδηγισετέ τον εἰς τὴν ἀληθινὴν δόξαν, καὶ μὴ τὸν ἀφίσετε νὰ ψυχρανθῇ, καὶ νὰ πέσῃ εἰς σὲ στοχασμοῦς, καὶ εἰς φατρίας. Θυσίασετε τώρα ἀδελφὲ καὶ ἀπὸ τὰ μερικὰ σας χρήματα διὰ νὰ βαστάξετε τὴν ἐκστρατίαν ταύτην, καὶ μετὰ ταύτα ἡμπορίτε νὰ κράξετε εἰς λογαριασμὸν ἐκείνους ὀποῦ ἄρπαξαν, καὶ ἔκαμαν κατάχρησιν τῶν δανεῖων, καὶ τῆς περιουσίας τοῦ Γένους. Πάσχισε οὗτως πραττωντας νὰ κερδίσετε ὄλην τὴν ὑπόλιψιν ὄχι μόνον τὴν ἐσωτερικὴν ἀλλὰ καὶ τῶν ἀλλοφύλων ὀποῦ πολλὰ συμφέρει. Τὰ ὄσα ἀδελφικῶς σὰς συμβουλεύω μὴ τὰ ρίξετε ὀπίσω σας ὡς καθῶς καὶ ἄλλωτε ἐκάμετε. Στοχασθίτε, ὄτι ἐγώ γνωρίζω ὄλα σας τὰ πράγματα λεπτομερῶς, καὶ ἐσπούδαξα ὄσα εἶναι ἐκείνα ὀποῦ ἔως τώρα σὰς ἔβλαψαν ἐσωτερικῶς. Πρέπει τώρα νὰ σὰς ὁμηλίσω καὶ διὰ τὰς ἐξωτερικὰς βλέψεις ὀποῦ τυχένει νὰ ἔχετε πρὁ ὁφθαλμῶν.
Ἡ γνωριμία τὸσου καιροῦ ἐλπίζω νὰ σὲ ἔβαλεν εἰς κατάστασιν νὰ ἡξεύρεις ἐὰν καὶ ἐγὼ ἐστάθην εἰλικρινὸς πατριώτης, καὶ ἐγκάρδιος φίλος σας. Ἐλάβετε εὐκαιρίαν ἀκόμη νὰ γνωρίσετε ἐὰν καὶ εἰς τὰ πολιτικὰ πράγματα ἔχω ἀρκετὴν ἰδέαν καὶ προκοπήν. Πρέπει νὰ στοχασθίτε ὄτι ἐγώ διατρίβων ὑπέρ τοὺς τεσσάρους χρόνους ἐσχάτως ἐν Εὐρώπῃ | ἔλαβα αἰτίαν νὰ γνωρίσω λεπτομερῶς τοὺς στοχασμοὺς καὶ τὰ τέλη πάσης βασιλικῆς αὐλῆς. Τὸ τὶ ἐσυνέργισα διὰ τὰ πράγματα τοῦ Ἔθνους ἡ ἰστορία κανέναν καιρὸν θέλει τὰ φανερώσει. Ὡς τὸσον σὰς λέγω ὄτι ἡ Ἰερὰ Συμμαχία δέν ἡμπορεῖ ποτὲ νὰ μὰς εἶναι ὡφέλιμος. Οἱ σκοποὶ τοῦ δεσμοῦ της εἶναι ἀντικείμενα παντὸς Ἔθνους φιλελευθέρου. Ἐὰν καὶ τὴν πάρομεν κατὰ μέρος ἐθεώρισα ὄτι ἡ Αὐστρία εἶναι καὶ θέλει εἶναι ἄσπονδος ἐχθρὸς τοῦ ἐπιχειρίματος καὶ ὀνόματος τῶν Ἐλλήνων, καὶ εἰς τοῦτο εἶναι ἀμετάβλειτος. Ἡ Ρωσία, ἐπειδὴ καὶ ἐλιθαργίσθη, καὶ ἔχασε καὶ τὸν καιρὸν καὶ τὰ μέσα διὰ νὰ κυριεύσῃ τὸ βασίλιον τῶν Ἐλλήνων ἀπεθυμὰ τώρα νὰ ἀδυνατίσωσιν καὶ οἱ Τούρκοι καὶ οἱ Γραικοὶ διὰ νὰ ἡμπορέσῃ ἔναν καιρὸν νὰ τοὺς ὑποτά[ξῃ] καὶ τοὺς δίο ἀνεμποδίστως. Ἡ Γαλία ὀποῦ θεωρεῖ τὴν Ἀγγλίαν νὰ φέρνεται εἰς τρόπον ὡφέλιμον πρὸς τοὺς Ἔλληνας, ἐσυμφώνισε μὲ τὴν Αὐστρίαν νὰ τοὺς πλανέσῃ μὲ δώρα, καὶ μὲ ἄλλα μέσα, καὶ εἰς τὸν αυτὸν καιρὸν νὰ βοηθᾶ καὶ τοὺς Τούρκους διὰ νὰ φέρει τὸ πράγμα εἰς τέτοιον βαθμὸν ὄπου νὰ ἀναλάβῃ ἡ Τουρκιὰ την πρότεράν της ἰσχύν, καὶ δύναμιν διὰ τὴν ἰσοσταθμίαν τῆς Εὐρώπης. Αὐτὴ στοχάζεται μὲ τὸ νὰ προσυλοθώσ[ιν] οἱ Γραικοὶ κανενὸς πρίγκιπος τῆς φαμηλίας της αὐτὴ νὰ λάβῃ δικαίωμα καὶ δύναμειν νὰ παραδώσῃ τὸ Ἔθνος εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Τούρκου, ἐπειδὴ γνωρίζει πῶς ἐὰν καὶ θελήσει νὰ βασιλεύσῃ εἰς τὴν Ἐλλάδα οἱ ἄλλοι βασιλεῖς δεν θέλει τὴν ἀφίσουν. Ἐὰν σκευθῶμεν ποῖα ἀπὸ τὰς | εὐρωπαϊκὰς αὐλὰς ἀπεθυμᾶ τὴν ἀνεξαρτησίαν τῆς Ἐλλάδος ἐγώ ἔχω λόγον νὰ κρίνω τὴν μόνην Ἀγκλίαν, καὶ ἐτούτο διατὶ τὴν συμφέρει εἰς τὰ πολιτικά, καὶ οἱκονομικὰ της σχέδια, ἐπειδὴ καὶ τούτο ἐμποδίζει τοὺς στεριανοὺς βασιλεῖς νὰ μεγαλώσωσι μὲ τὴν ἀπόκτησιν τῆς Γραικίας. Ἡ προτινώτερη καταδρομὴ ὀποῦ ἔκαμαν οἱ Ἄγκλοι τῶν Γραικῶν δέν ἧταν ἄλλο πάρεξ διὰ τὶ εἶδον ὄτι μὲ τὸ μέσον τῆς μεταβολής των ἡ Ῥωσία ἐτιμαζετο νὰ ἐκτανθῇ καὶ νὰ κυριεύσῃ τὴν Ἐλλάδα. Τώρα ὀποῦ ἡ ἄρνησις τῆς Ρωσίας ἐψύχρανε τὰς ἐλπίδας τῶν Γραικῶν, τώρα ὀποῦ ἡ Ρωσία ἔχασε τὸν πολίτιμον καιρὸν καὶ τὰ μέσα τοῦ παλαιοῦ σκοπού της, τώρα ὀποῦ εἶδασιν ὄτι οἱ Ἔλληνες εἶναι Ἔθνος ἀνδρίο καὶ ἰκανὸ νὰ ἀποκαταστιθῆ εἰς τὴν προτέραν του δόξαν ἀφ’ ἐαυτού του, στοχάζονται οἱ Ἄγκλοι, ὄτι οἱ Γραικοὶ εἶναι ἀρκετοὶ νὰ βαστάξωσι μίαν θέσιν ἀρμόδιον διὰ νὰ ἐμποδίσωσι πάσαν στεριανὴν ἐξουσίαν νὰ μὴν ἐκτανθῇ ἔξω τῶν ὁρίων της. Ἀπὸ ἐτούτας τὰς αἰτίας θεωρῶμεν καὶ τὰ δάνεια, καὶ τὴν ἐλευθερίαν ὀποῦ μὰς δίδουν νὰ σὰς βοηθοῦμεν, καὶ νὰ σὰς συντρέχωμεν. Τώρα ὰν θελίσετε νὰ ἐπιτύχετε τὴν ἐλευθερίαν τῆς Ἐλλάδος πρέπει νὰ προσέξετε ἀκριβῶς, καὶ νὰ φιλαχθίτε μήπως καὶ σὰς συκοφαντίσουν ἄλλην μίαν φορὰν οἱ ἐχθροί σας πῶς εἶσθαι ἐναντίος τῶν Ἄγκλων, ἀλλὰ νὰ πασχίσετε μὲ πάσαν σας σπουδὴν νὰ τοὺς πεῖσετε ὄτι τὴν στερεὰν ἀνεξαρτησίαν τοῦ Γένους τὴν ἐλπίζετε ἀπὸ τὴν μεγαλοψυχίαν τῆς ἀγκλικῆς ἀποφάσεως κατα τὸ ἐξωτερικό! Μὴ | πλανεθίτε νὰ κλίνετε εἰς σὲ προβλήματα νὰ ἐγκαλεσετε κανέναν ὀδηγὸν ὀποῦ νὰ εἶναι προσκολιμένος μὲ καμίαν στεριανὴν φυλὴν διατὶ τότε ἡ ζηλοτυπεία καὶ ἡ δικαία ὀργὴ τῶν Ἄγκλων ἀφεύκτως θέλει κυνιθῇ ἐναντίον σας μὲ τὸν ἀφανισμὸν τῆς Πατρίδος. Αλλ’ ἐπειδὴ καὶ ὁ κίνδυνος γίνεται εὔκολος διατὶ εἶναι συμοτινός, καὶ γίτονας, καὶ ἐπειδὴ τὰ συμφέροντα τῶν Ἐλλήνων συμφωνούσι τώρα μὲ ἐκείνα τῶν Ἄγκλων πρέπει νὰ προκρίνομεν ἐτούτα ἀπὸ παν ἄλλο πράγμα. Σὰς ἐπιορκῶ εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὴν Πατρίδα νὰ πάρετε τὰ λόγια μου ὡς τοῦ Εὐαγγελίου ρειτά, καὶ νὰ ἐναντιοθίτε μὲ ἀποφασιστικὴν ὀργὴν κατὰ παντὸς ἄλλου προβλήματος, ἐπειδὴ ἡξεύρω ὄτι πολ[λ]α ἀποφασίσθισαν ἀπὸ τὰς δύο φατρίας τῶν ἀνοήτων κηβερνίτων σας, καὶ μάλλον τώρα ὀποῦ εἶδασιν ὄτι μὲ τ[ήν] ἐπιστροφὴν σας πιγένουν νὰ χάσωσι πάσαν τους δύναμιν καὶ ἐλπίδα. Θεωρίσατε ὄτι πλέον σὰς ἐβλάψασιν αὐταὶ αἱ ἰδέαι ὀποῦ ἔδωσαν νὰ καταλάβουν πῶς ἧχετε, παρὰ τὰ εσωτερικά των ἐργαλία, ἐπειδὴ καὶ μὲ ἐτούτο ἔλαβαν οἱ ἀντίπαλοι τὰ δάνεια, καὶ τὰς βοηθείας τῶν Ἄγκλων. Τυχένει τὸ λοιπὸν αὐτὰ τὰ μέσα νὰ τὰ ἀναλάβετε ὁ ἴδιος καὶ μὲ αὐτὰ νὰ ἐ[πιστηρί]ξετε τὴν ἀσφάλειαν ἐδικήν σας καὶ τοῦ Ἔθνους, καὶ ἀν οἱ ἐναντιοί σας [[αὐτοί]] κακῶς τὰ ἐμεταχειρίσθησαν, στοχασθίτε νὰ τὰ μεταχειρισθίται εἰς τὸ κοινὸν συμφέρον διὰ νὰ ἀποκτίσετε στερεὰν δύναμιν, δόξαν, καὶ ὑπολιψιν ἐσωτερικήν, [[καί]] ἐξωτερικὴν τε καὶ αἰώνιαν. Μὴ λεῖψετ[ε] νὰ | διαβαζετε μόνοι σας τὴν παρούσαν μου διὰ νὰ ἔχετε προ ὁφθαλμῶν εἰς ὄλας τὰς στιγμὰς ἐτούτας τὰς εἱλικρινὰς συμβουλάς μου, καὶ νὰ οδηγίσθαι εξ αὐτῶν εἰς πάσαν περίστασιν. Καὶ ὡς καθῶς εἶμαι βέβαιος πῶς ὡς φρόνιμος ὀποῦ εἶσθαι θέλει συμφωνίσετε εἰς τὴν ἄδολην γνώμην μου, δέν θέλει λεῖψετε νὰ μοῦ ἀποκριθίτε εἰς ὄλα ἀπλῶς καὶ ἀναλόγως, διὰ νὰ ἡμπορέσω καὶ ἐγώ μὲ τὴν ἀποκρισίν σας νὰ σὰς ἀποδεῖξω, ὡς καθῶς σὰς ἐλπίζω, ἔμπροσθεν τὸν Βριτανῶν ὡς ἄξιον τῆς εὐνοίας καὶ βοηθείας των, καὶ οὐχὶ ὡς καθῶς σὰς ἧχασι παραστίσει οἱ παμμίαροι ἐχθροὶ σας, καὶ τοῦτο θέλει ὡφελείση ὑπέρμετρα τῆν Πατρίδα. Ἀλησμονίσατε κάθε ἄλλον στοχασμόν, καὶ κάθε ἄλλην φηλίαν, καὶ ὑπόληψιν μερικήν, ἐπειδὴ καὶ προκειται λόγος περὶ σωτηρήας τοῦ Γένους, καὶ τοῦτο πρέπει νὰ προκριθῇ παρὰ τίνος ἄλλου δεσμοῦ. Ἐγώ διὰ τὸ καλὸ τῆς Πατρίδος [[ἀρνοῦμαι]] ἧθελα ἀρνηθῶ τὴν ἰδίαν μου φαμηλίαν, καὶ οὖτως πρέπει νὰ αἰσθάνεται πὰς καλὸς πατριότης. Μὴ λεῖψετε νὰ μοῦ ἀποκριθίτε εἰς ὄλα τῆς παροῦσης μου τὰ μέρη, καὶ θέλει σὰς κάμω ἐμπράκτως νὰ δοκιμάσετε πὸσον ὡφελειμαι ἐστάθισαν αἱ ἀπαθεῖς συμβουλαί μου. Ταύτα καὶ ασπάζωντας σας ἀδελφικῶς μένω
Πρόθυμος τῶν ἐπιταγῶν σας
Διονύσιος ὁ δε Ῥώμας
[Ἐπὶ τοῦ νώτου:]
Ρωμας +…+
|