|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Μεσολόγγι, 3 Φεβρουαρίου 1825
Επιστολή Σουλιωτών οπλαρχηγών από το Μεσολόγγι προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη με την οποία απαντούν σε προηγούμενη επιστολή που δεν φαίνεται να έχει διασωθεί. Οι οπλαρχηγοί διατυπώνουν την απορία τους σχετικά με την πρόθεση της Διοίκησης να συγκαλέσει εθνοσυνέλευση, ενώ το Μεσολόγγι διατρέχει άμεσο κίνδυνο. Από το παρόν φαίνεται πως ο Θεόδ. Κολοκοτρώνης προέτρεπε τους Σουλιώτες να στείλουν πληρεξούσιους στη συνέλευση, αλλά οι ίδιοι δηλώνουν πως αυτό δεν είναι δυνατόν. Αναφέρουν, όμως, ότι αποφάσισαν να στείλουν «δύω ἀπεσταλμένους» στη Διοίκηση οι οποίοι θα περιγράψουν την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πόλη. Αναφέρονται και στην αποστολή των Κουσιούρη και Νικόλαου Ζέρβα από κοινού με τους Ανδρέα Ίσκο και Σπυρομήλιο στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1826, οι οποίοι έφτασαν στις 3 Φεβρουαρίου (Νικ. Κασομούλης, Ενθυμήματα στρατιωτικά, τ. 2, σ. 185-187). Στο παρόν οι επιστολογράφοι περιγράφουν τον τρόπο που θεωρούν ότι μπορεί να αντέξει η πόλη: να προμηθευτούν με τρόφιμα για 6-8 μήνες, να επισκευαστεί το τείχος και να αποσταλούν ενισχύσεις. Το ύφος του κειμένου είναι έντονο και επικριτικό προς όσους «ζητοῦν συνελεύσεις καὶ γράμματα λογιοτάτων παχ͜ιά». Η επιστολή, όπως φαίνεται από σημείωση στο νώτο, καθυστέρησε να φτάσει στον προορισμό της, αφού ελήφθη έναν μήνα αργότερα, στις 4 Μαρτίου 1826, όταν πια είχε στενέψει πολύ ο κλοιός γύρω από το Μεσολόγγι.
|
|
Κείμενο
|
|
Πρὸς τὸν γενναιότατον στρατηγὸν κύριον Θεόδωρον Κολοκοτρώνην.
Ἀδελφέ, ἐλάβαμεν τὸ ἀδελφικόν σου γράμμα καὶ καλῶς ἐπληροφορήθημεν δι’ ὅσα μᾶς γράφετε, πλὴν ἡμεῖς δὲν ἠξεύρομεν πῶς νὰ φερθοῦμεν. Τὸν κίνδυνον εἰς τὸν ὁποῖον εὐρισκόμεθα, ὁποῦ ὥρᾳ τῇ ὥρᾳ ἐπαπειλούμεθα κλονούμενοι ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς, ἤ τὴν συνέλευσιν ὁποῦ μᾶς προβάλλετε; Ἀληθινὰ οἱ ἄξιοι καὶ καλοὶ πατριῶται ἠμποροῦν νὰ ἐξακολουθήσουν καὶ τὰ δύω ὡς μᾶς ἐγράψατε, νὰ ἀφήσωμεν μερικοὺς ἐδῶ καὶ μερικοὶ νὰ ἐλθῶμεν εἰς τὴν συνέλευσιν, πλὴν ἡ περίστασις εἶναι πολλὰ δεινὴ καὶ ἔχει χρείαν ἀπὸ πολλὰ πράγματα, καὶ ἂν στείλλωμεν εἰς τὴν συνέλευσιν ἐκείνους ὁποῦ εἶναι μέ λόγον, μένει τὸ Μεσολόγγι εἰς ἀταξίαν, καὶ ἂν πάλιν στείλωμεν ἐκείνους ὁποῦ δὲν ἔχουν λόγον τὶ μᾶς ὠφελεῖ. Ὅθεν δύω κακῶν προκειμένων τὸ μὴ χεῖρον βέλτιστον. Ἀπεφασίσαμεν καὶ ἐστείλαμεν δύω ἀπεσταλμένους διὰ νὰ παραστήσουν εἰς τὴν Σ. Διοίκησιν ὅλην τὴν κατάστασιν εἰς τὴν ὁποίαν εὐρισκόμεθα, καὶ τὸν τρόπον καὶ τὰ μέσα μέ τὰ ὁποῖα ἠμπορεῖ τὸ Μεσολόγγι νὰ ἀνθέξῃ εἰς τοὺς ὀλεθρίους σκοποὺς καὶ μηχανάς τοῦ ἐχθροῦ, καὶ περιμένομεν τὴν ταχίστην καὶ τελείαν ἀπόκρισιν αὐτῶν καὶ ἀπόφασιν τῆς Διοικήσεως. Καὶ ἂν ἰδῶμεν ὅτι τὸ Ἔθνος ἐγνώρισε ποῦ ἀποβλέπει ὁ σκοπὸς τοῦ ἐχθροῦ, νὰ μᾶς ἐφοδιάσει τοὐλάχιστον μέ ἕξ ἤ ὀκτώ μηνῶν τροφάς καὶ πολεμοφόδια, καὶ μέ σιτηρέσια καὶ μισθούς, καὶ διορθὼσει καὶ τὸ φρούριον, καὶ στείλει καὶ ἄλλην βοήθειαν στρατιωτικὴν (ἐπειδὴ οἱ ἐν Μεσολογγίῳ ἀπέκαμον), τότε γνωρίζομεν καὶ ἡμεῖς ὅτι κρατεῖται τὸ Μεσολόγγι. Καθὼς ὅμως εἴμαστε τώρα, ὁ Θεὸς νὰ γενῇ ἵλεως· διότι ὁ καθ’ εἷς ἀπὸ ἡμᾶς ἐπουλήσαμεν καὶ τὰ ἅρματά μας εἰς τοὺς φραγγομερήτας διὰ νὰ μᾶς καταφθάσουν ἀπὸ ψωμὶ ὁποῦ ἀπεθνήσκαμεν εἴκοσι καὶ τριάντα τὴν ἡμέραν | ἀπὸ τὴν πείναν, ἐμείναμεν γυμνοί, ἐσκοτώθημεν οἱ περισσότεροι, ἡ Διοίκησις δὲν ἠξεύρομεν πῶς, μᾶς προφασίζεται εἰς ὅλα αὐτὰ τὴν ἀνέχιαν, καὶ ἡμεῖς ὁλονένα εὑρισκόμεθα εἰς τὸν ἔσχατον κίνδυνον καὶ δὲν ἠξεύρομεν πῶς νὰ φερθοῦμεν καὶ ἐξ αἰτίας τῶν πολλῶν μας δυστυχιῶν πολλοὶ ἐξ ἡμῶν ἔφυγον καὶ φεύγουν μὴν ἠμποροῦντες νὰ ὑποφέρουν πλέον. Ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος βλέπομεν νὰ μᾶς προσκαλεῖται εἰς τὴν συνέλευσιν. Στοχασθεῖτε λοιπὸν πῶς πρέπει νὰ φερθῶμεν. Τὴν συνέλευσιν νὰ κοιτάξωμεν ὁποῦ ἠμπορεῖ νὰ ἀναβαλθῇ ὁ καιρός της καὶ νὰ ἀφήσωμεν τὸ Μεσολόγγι ἕρημον, τὸ ὁποῖον ἐβάψαμεν ὅλον τὸ ἔδαφος ἀπὸ αἷμα πατριωτῶν μας; Ἤ αὐτὸ τοῦτο τὸ Μεσολόγγιον ἀπὸ τὸ ὁποῖο κρέμαται ἡ σωτηρία τοῦ Ἔθνους; Λοιπὸν ἀδελφέ, εἶσθε ἀρκετὸς νὰ γνωρίσῃς καὶ τὴν περίστασιν καὶ ὅλα τὰ μέσα. Καὶ ἂν πάλιν εἶναι πολλὰ τὰ αἴτια τῶν ἐσωτερικῶν ὁποῦ βιάζουν τὴν συνέλευσιν διὰ νὰ γενῇ πρόξενος καλῶν πραγμάτων, ἂς γενῇ. Ἀδελφέ, βλέπεις πολλὰ καλὰ ὅτι ὁ σκοπὸς τοῦ ἐχθροῦ εἶναι νὰ πάρῃ τὸ Μεσολόγγι καὶ ἔβαλεν ὅλα του τὰ δυνατά, μέ ἐπιμονὴν ἀπαραδειγμάτιστον καὶ μέ ἀπόφασιν σταθεράν. Λοιπὸν πῶς καὶ ἡμεῖς νὰ μὴν κάμωμεν τὸ ἴδιον ἂν εἴμεθα καλοθετηταὶ τῆς Πατρίδος μας; Πῶς νὰ μὴν τρέξομεν καὶ ἡμεῖς μικροὶ τέ καὶ μεγάλοι, πλούσιοι καὶ πτωχοί, πολεμικοὶ καὶ πολιτικοί, μέ ἀπόφασιν σταθεράν, διὰ νὰ τὸν χάσωμεν ἀπὸ τὸ πρόσωπον τῆς γῆς; Ἀλλὰ νὰ ζητοῦμεν συνελεύσεις καὶ γράμματα λογιοτάτων παχ͜ιά; Καὶ νὰ θέλωμεν καπρίτσια καὶ πάθη; Ἀλοίμονον εἰς ἡμᾶς καὶ εἰς τὸν ἀθῶον λαὸν ὁποῦ ἔπεσε εἰς χέρια τοιούτων διοικητῶν. Ἀδελφέ, πρῶτος ἡ γενναιότης σου, βλέπωντας ὅτι ἡμεῖς ἔχομεν ἕνδεκα μῆνες ἀκατάστατον πόλεμον καὶ τὸν ἀράπην ὁποῦ ἦλθεν είς προσθήκη τοῦ Κ͜ιουταχῆ, μέ σκοπὸν νὰ πάρουν τὸ Μεσολόγγι, πῶς δὲν στέλνεις τουλάχιστον τὸν υἱὸν σου μέ τριακόσιους; Καὶ ἑπομένως νὰ παρακινηθοῦν καὶ οἱ ἄλλοι ἀρχη- | γοὶ τῆς Πελοποννήσου νὰ τρέξουν ἐδῶ, ὄπου θὰ χωρίσωμεν τὴν πίτα μέ τὸν σουλτάνον. Καὶ ἂν τώρα δὲν γεννοῦν αὐτὰ ὁποῦ σᾶς γράφομεν τουλάχιστον εἰς 20: ἤ 30: ἡμέρες αὐξάνουν οἱ ἐχθροὶ ἀφ’ οὗ τοὺς πάρει ἡ ἄνοιξις. Καὶ ὁ ἐχθρὸς εἶναι εἰς κατάστασιν νὰ φέρῃ τὴν Τουρκιὰν ὅλην μὲ τὰ γρόσια του. Καὶ μὴν ἔχοντες ἄλλο μένομεν μέ τὴν συνηθισμένην μας πατριωτικὴν ἀγάπην.
Τῇ 3 Φεβρουαρίου 1826
Μεσολόγ[γι]
Οἱ ἀδελφοί σας καὶ πατριῶται
νοτη μποτζηαρης
Κύτζος Τζαβελας
τουσα ζερβας
χρ. φωτομαρας
Αθα. κουτζονηκας
[Ἐπιγραφὴ διεύθυνσης:]
Πρὸς τὸν γενναιότατον ἀρχηγὸν τῆς Πελοποννήσου κύριον Θεόδωρον Κολοκοτρώνην
ὅπου τύχῃ
[ἐπὶ τοῦ νώτου:]
Γράμα στρατιγὸν Μησολογγήου ἐλίφθη τῇ 4 Μαρτίου
Ἐν Μησολόγγη
|