|
Εισαγωγικό Σημειώμα
|
|
Πύργος, 27 Δεκεμβρίου 1823
Ένορκη αναφορά κατοίκων της επαρχίας Πύργου με την οποία υπόσχονται στη Διοίκηση ότι θα διακόψουν κάθε επαφή με τους «Μητζοκρεστενιταίους», δηλαδή με τον Πέτρο Μήτζο και τους Ιωάννη και Λυκούργο (πατέρα και γιο) Κρεστενίτη· θα τους επιτρέψουν να εισέλθουν στην επαρχία τους και θα στραφούν ενόπλως εναντίον των ίδιων και τυχόν συμμάχων τους. Στην αναφορά αυτή, αφού στοιχειοθετείται η «τυραννική» στάση των Μήτζου και Κρεστενίτη, επισημαίνεται και ο φόνος των Θοδωρή και Αναστάσιου Διάκου από τους παραπάνω. Το έγγραφο πρέπει να συσχετιστεί με την παρουσία του Αποστόλη Κολοκοτρώνη λίγους μήνες αργότερα, την άνοιξη του 1824, στην επαρχία Πύργου, ο οποίος παρεμπόδιζε τη διενέργεια εκλογών για παραστάτη στο Βουλευτικού σώμα. Τελικά τον Ιούλιο του 1824 ο Λυκούργος Κρεστενίτης εξελέγη παραστάτης Πύργου (βλ. Σάκης Δημητριάδης, «Γ΄ Βουλευτικό – Πύργου»· Βαγγ. Σαράφης, «Κρεστενίτης Λυκούργος»). Η συσχέτιση αυτή, πιθανόν, εξηγεί τον λόγο που το πρωτότυπο ενός τέτοιου εγγράφου βρέθηκε και σώθηκε στα χέρια της οικογένειας Κολοκοτρώνη. Το έγγραφο αποτελείται από τρία φύλλα, με ανόμοιες διαστάσεις, ενωμένα μεταξύ τους με κερί, με τρόπο ώστε να σχηματίζουν ένα ενιαίο φύλλο γραφής μεγάλων συνολικά διαστάσεων, προκειμένου να χωρέσει το πλήθος των υπογραφών. Στην πρώτη δημοσίευσή του από τον Ι. Θεοφανίδη έχουν παραλειφθεί οι υπογραφές
|
|
Κείμενο
|
|
Ἡμεῖς κοινῶς οἱ ἐγκάτοικοι τῆς ἐπαρχίας Πύργου, ὡς κάτοθεν ὑποφαινόμεθα, κάμνομεν δήλον ὅτι, ἐπειδὴ καὶ οἱ Μητζοκρεστενιταῖοι, Πέτρος, Ἰωάννης καὶ υἱός του Λυκοῦργος καὶ λοιποὶ ἐστάθηκαν ἐξ ἀρχῆς καὶ πάντοτε, οὐ μόνον δημεγέρται, φιλοτύραννοι, καὶ ἀχρεῖοι πατριῶται, πρόξενοι τοσούτων ταραχῶν, ὥστε ὁποῦ καὶ τὸν παντελῆ ὄλεθρον καὶ ἀφανισμὸν ἐν γένει τῆς ἐπαρχίας, ἔφερον, ἀλλὰ καὶ πολλῶν πατριωτῶν μας ζωὴν ἀναιτίως καὶ ἀδίκως ὑστέρησαν, διὰ τῆς τραγικῆς σφαγῆς των, ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἶναι καὶ οἱ μακαρίται Θεοδωρής, καὶ Ἀναστάσιος Διακαῖοι τῶν ὁποίων τὰ ἀνεύθυνα παρὰ τῶν Μητζοκρεστενιταίων, ἐκχυθέντα αἵματα, ἄχρι ὥρας βοοῦν τὴν φρικοδεστάτην των πρᾶξιν. Εἰς τὰ διαταττόμενα τῆς Διοικήσεως οὐδεμίαν ὑπακοὴν καὶ εὐπειθειαν δὲν ἐπρόσφερον πόπωτε, ἀλλ’ ἐκ τοῦ ἐναντίου ὅλας τὰς ἐκαταφρόνησαν, ἐτυραννοῦσαν χωρὶς συνείδησιν καὶ φιλανθρωπίαν κάθε συμπολίτην μας, τόσον ὥστε ὁποῦ διὰ τὸ ἀνυπόφερτον τῆς τυραννίας των, κᾀμμίαν ἡμέραν δὲν αἰσθάνθημεν κᾀνέναν καρπὸν τῆς ἐλευθερίας, ὁποὺ δι’ αὐτὴν πολλὰς θυσίας ἐκάμαμεν, πολεμοῦντες τοὺς ἀσπόνδους ἐχθροῦς τῆς Ἑλλάδος. Χωρὶς ἐκστρατείας αὐτοὶ πάντοτε μᾶς ἐβίαζον διὰ τῆς ἐκτελεστικῆς των δυνάμεως καὶ τοὺς ἐδίδομεν φόρους χρημάτων, καθὼς τὸ ἀποδεικνύουν τὰ κατάστιχα ἐκείνων ὁποῦ τὰ ἐσύναζον. Τὰ ἐθνικὰ εἰσοδήματα τῆς ἐπαρχίας μας τὰ κατέτρωγαν ἀδιακρίτως, καθὼς καὶ τοῦ παρόντος ἔτους ὅλα τὰ ἐκατέφαγαν, διὰ τὰ ὁποῖα καὶ μᾶς ἐπροξένησαν τὸν τελευταῖον ὄλεθρον ἡμῶν, καὶ ἄλλα ἀνήκουστα καὶ παράνομα κακὰ μεταχειριζόμενοι, ὁποῦ ὡς καὶ τὰ βρέφη ἐκ τῆς γαστέρος τῶν μητέρων των ἐκατεσπάραξαν, ἀπὸ τὰς τυραννικὰς ἐργασίας, καὶ πράξεις των. Τούτου ἕνεκα συμφονοῦμεν ὁμοφόνως, ἡμεῖς οἱ ἐγκάτοικοι ταύτης τῆς ἐπαρχίας καὶ δίδωμεν την παρούσαν ἐγγράφως ὑπόσχεσιν πρός τὴν Διοίκησιν τοῦ Ἔθνους μας, ὅτι αὐτοὺς τοὺς τυράννους καὶ φονεῖς Μητζοκρεστενιταίους, νὰ μὴ τοὺς δεχθῶμεν πόπωτε εἰς κανένα μέρος τῆς ἐπαρχίας μας, μήτε ἀνταπόκρισιν, μήτε καὶ συγκοινωνίαν μέ αὐτοὺς νὰ κάμωμεν, ἀλλὰ νὰ κατατρέχωνται ἀπὸ ὅλους ἡμᾶς τοὺς ἐγκατοίκους, ἕως οὗ νὰ λάβωσι τὰ ἐπίχειρα τῆς κακίας των, καὶ ἄν αὐτοὶ θελήσουν νὰ ἔμβουν εἰς τὴν ἐπαρχίαν μας, νὰ λαμβάνομεν τὰ ἅρματα ἐναντίον των, καθὼς καὶ ἐναντίον ἐκείνων, οἵτινες ἤθελε φανοῦν ποτέ ὅτι τοὺς δέχονται, ἤ ὅτι βαστοῦν ἀνταπόκρισιν ἤ φιλίαν μετ’ αὐτῶν, ὄχι ἐκ τοῦ ἐναντίου, καὶ λησμονῶντες τὰς κακὰς των πράξεις τοὺς δεχθῶμεν, ἀναιρῶντες ταύτην τὴν δικαίαν μας κατ’ αὐτῶν κατηγορίαν, καὶ ἀποφασιστικὴν ὑποσχεσίν μας, νὰ εἴμεσθα τοῦ ἀναθέματος, καὶ ἥλωτες τῶν ἑλληνικῶν ὅπλων, καὶ νὰ τιμωροῦμεθα πρεπόντως ἀπὸ τὴν Διοίκησιν, καὶ νὰ δίδωμεν πρὸς τὸ ταμεῖον αὐτῆς, ἐκατὸν χιλιάδας γρόσια πρός χρῆσιν τῶν γενικῶν ἐξόδων, +…+ καὶ νὰ τιμορούμεθα ἡμεῖς ἀντ’ αὐτῶν εἰς τὴν μεταβολὴν τῆς ὑποσχέσεὼς μας, [[δὲ]] καὶ ὑπογραφόμεθα. Τῆ 27 Δεκεμβρίου 1823 , Πύργος.
1η στήλη:]
+…στης+ κωτουλας
διονισιος αντριτζανος
παναγηωτις κονταριτης
βασιλης ζαφιρακόπλος
Δημήτριος Αυγερινός
δημητρις λαμπουκος
+σιλακατος+ θιμιου
σταθις μανολοπουλος
σταθις π’’ αντωνωπουλος
δημητρης ηκονομοπλος
αναγνοστης αγνατιαρις
παναγιοτις αναστοπλος
+Στεργιο+ καλοσκάνι
διονισιος σαραβαλας
αναγνοστις βοβος
θανασης κηρηακοπουλος
παναγιοτης τζουλιοπλος
αναστασις καρταλοπλος
χαρλαμπης κουφοπλος
πανάγι ἀναγνώστου
χαρλπις λιασαριδης
φοτις χρισικός
διονίσις ροκανάς
γίφτος κουρλαμπάς
αντρικος κορδονουρης
θοδορης δρουγος
παναγιοτης +στα...ος+
γιοργακις τζεκλενις
νηκολή ζοκανης
δημητρης πετροπλος
κοστατης βοβος
χρωνις τουτζικας
χαρλαμπις γαλιγιαλις
λία λιοῦρτη
δημητρή μπουγιόπουλος
στάθη ζαραβεινόπλο
βρετόν σταματελοπουλον
ζοη μπαμπαγιανοπουλος
παναγός παναγουλοπουλος
κοσταντης γκαγκουρης
αντρικος μανουρης
παναγοτις παπάκις
ἀντόνης μπηληλής
ατρια καληορη
ατρια αγκαταρη
σταθεις περνεβος
διμιτρο καφαρανιοτι
παναγηότης Δανασοπλος
παναγηότης Οἰκονόμου
γιανι παπουτζις
κιριαζις καρταλος
θεοδορις λεμπενιοτης
αναστασις ανδρητζου
γεωργις πρίτζινας
θανάσις λαμπρινας
μῆτσος ἀντρουδακις
[συμπληρωματική στήλη μεταξύ 1ης και 2ης (χαμηλά):]
+…+
+ ...+
χρονης χρονοπος
κονσταντής
δηονήσηος
γηοργακης
γιανουλ μιχας
θανασης περφανης
+…+
[2η στήλη:]
+…+
παναγιώτης +σουπος+
δρακος μπετζηκας
θανασις μπετζηκας
αντριας μπετζηκας
παναγιοτης παρκουλις
πακηος κουραχας
αντρικος πολιζογοπλος
αποστολης κουμηοτις
σταθης διβριοτης
μουτζος δημητρης
αναγνοστης σπηλιοτισ
αλεξανδρις παπαρεσος
κωστατής παπασταθοπλος
νικολη κρεκουκιοτις
γιαννης ντζαντοπλος
γαλανουλιας
δειμίτρις φλοκιώτεις
παναγιώτης διαβολις
γεωργακει τζειλικιρις
αναστασις +…+
δηονήσηος λιπμουνας
αναστάσης μουρλουλης
φοτις τζιτοτις
δημητρίς αναστοπλος
γοργο σιγκαειλα
γανει σπαλατζα
νηκολις γηανοπλος
χαραλαμπος αλεξοπουλος
αναστασεις λεπενητης
θεοδορη κουρλαμπα
γιανεις ανειφαντης
αποστολης κοκας
δημος κουρνεχας
αντηρα κεκακης
διμητρακοπλος
+…+ σωτηρος
αποστολις κοκινοπουλος
θανασης πηγατζης
παναγηοτής κορδονουρις
γηανος σταεικοπουλος
γιανει +…+ροδης
δημητρης κουτελιοτις
Καλόγερος +…+λλης
Ιωανις Πανουτζοπουλος
αναστάσις μπαμιάς
μαθειός
χαραλαμπις κουφοπουλος
[ 3η στήλη:]
+...ρης+ αγγελοπλος
Δημητρακης βιζας
σταθης ληρας
γεωργης τζηκας
παναγιοτις γιακαλις
κοσταντις βιζας
νικολος μαρκοπουλος
αναγνοστης πιλαλας
θανασης ηκονομου
θανας ζεπερης
δημητρης ναζος
σταυρος μαβρογονατος
χρηστος λιρις
αντριας πικολας
πολιχρονις φοτινοπλος
γιοργης παπαγιανοπλος
δημητρης αντονοπουλος
σταηκος +μ...ου+
γιοργις καραμπετζος
γιανακις αναγνοστοπλος
χαραλαπης γαλοπλος
γιανακις αναγνοστόπλος
νικολαος μαντουνας
δρακος λυρης
γεωργις μπαντουνας
αναστασις ανδριτζανοπλος
Κοληρη
αναστασις λαδας
σταθης σηλαδης
γιανης πραδας
φοτης ασηκακης
κοσταντης κουρνουτος
κοσταντης βλαχοθοδορης
διμος ταβλας
κωτζιονις ατονοπλος
παναγος ατονη γαπρος
παναγιοτις κιπουρος
γιοργακις μπαρτζιλιοτις
διμιτρις τζαβλις
γιωργις κουλας
παναγιοτις κουλας
γιανις τζαβλις
δημητρακης χρονης
γηοργακης χρονης
κοσταντης δημουλας
διμιτρις πογακις
θοδορης μπαρτζεληοτης
κηρηακος μπαρτζεληοτης
δηονησηος προτογερος
αντονης διακοπλος
παναγηοτης λεοντας
αντωνης ντουλας
[συμπληρωματική στήλη μεταξύ 2ης και 3ης (χαμηλά):]
σταθις λαδας
παναγιοτις τζακρις
παναγιοτακις σταθακις
δικαμις τζακις ο γαμπρος
δημητρις παβλελη
ανγκελης αποστολοπλος
παναγιοτις μπαγουρης
παναγιοτης +...ης+
παναγιοτης βλαχοπουλος
νικολις
παναγης ντουλας
σπηρος κουρνουτος
κε ληπη κοληρεη
ψομας πετζικοπλος
γιανις γερομοναχος
νικολος παπαδοπλος
+...μιδας κησκου+
Κοστατις κοστοπλος
ματελος αργιροπλος
γιοργος μητρος
διονισης κοστοπουλος
νικολος γιαληλης
[ 4η στήλη:]
Αγηοργης
γιανης παπα+...+
γιανης +γιοργα...+
+... αργη...σης+
θοδορακης
γιανης δημοπουλος
παναγηοτις + ...+ματοπλος
διαμαντης αναγνοστοπλος
θοδορις γιανακοπλος
ζοης τζαβανη
γιοργις +για....πλος+
νικολο ληοπλος
σταθη βουλουλης
χριστος τουρακης
κοστατης +του ανεστη+
αναγνοστης μαρκοπλος
κοστατης μαρκοπλος
ροδοκετζο
ανασταση πουρας
θοδορις σταθακοπλος
αβραμη
θαναση + ....τουλοτης+
νικολος αγιοργήτης
Λαμπέτι
θοδορις μπουγας
γιανη σιβοπλος
γιανακις αναστασοπλος
παπα γιοργακης
κοστατης γηοργακαης
σοτηρης γηανος
+γηφτος πεπλος+
αργιρις πεπλος
σταβρος + ...+
κοστακις σταβροπλος
γιανις δρακοπλος
θανασις παπαδοπλος
γιανις σπηροπλος
γιοργακι +σπυρομισιος+
+ιβος+ ριγας
αποστολακος σταθακοπλος
χρηστο μπαγιανης
παναγηοτης μπενηζελοπουλος
νικολος σπιροπουλος
γιοργις μεζελος
καρανηκολοπλος
γιοργος κουτρος
[δίπλα:]
θωδορις πεταροπλος
πλαφουζης
[5η στήλη: ]
Τζογια
αναγνοστης αριανας
κοσταντακις πακοπλος
παναγιοτις πακοπλος
κυριακος πακοπλος
διμητρακης σταβροπλος
γιφτος αβγερις
γεροκοσταντης
παναγιοτης μουρλαχος
πανούτζος σταβροπλος
σπιρος χροναρακοπλος
διαμαντης αντονακης
δρακος γυρινης
γιοργος χαμακης
θοδορακης κηουρτας
δημητρακης κηουρτας
θοδορης παπαδοπλος
βασιλακις ασιμακοπλος
γιανις ασιμακοπλος
αναγνοστης χροναρακος
νικολος πετροπλος
στασινος αβιερος
βρετος λακις
αναστασις τζιφρικας
διμητρακης βασιλαρος
παναγακος +πουρου...λος+
+ ... +
αποστολης
θανασης
γιανης σπιροπλος
αναστασις +κ...κης+
[[μερτια]]
Με<ρ>τηα
διμητρης μαζης
θανασης σαταμαβρος
διμος μαζης
γερος στασηνος
[ ...]
διμος μανολοπλος
πετρουλις
παναγιοτις στασης
αναστασις
παναγιοτις + ...+
παναγιοτις μαζις
αναστος πεκιαρης
γιανις νικολακοπλος
[6η στήλη:]
+ ....+
γιοργης + ...πλος+
γεραδρος + ....+
κοστοπλος
γιοργος +αποστολοπλος+
γιοργακις +αβερος+
ατονης χασουρας
διονισις χασουρας
πανουτσος χασουρας
γιοργο +ρομιόπλος+
ζαρας διονισις
θανασις στεφανοπλος
στεφανος
σταθη ριγας
γιανακι ριγας
[ἄλλο φύλλο: ]
[α΄ στήλη]
Σκουροχορι
γιφτος παπαδοπουλος
πετρος σκουρας
φοτης καραμπατζως
θανασις γουλακις
κοσταντης παλητζας
παναγος καρβελα
κοσταντης μαντελος
γιοργακης σκουρλας
γηανης διακοσας
ποληζωγακης
γιοργης γαργαλανος
διμητρης κουρουφας
αγγελης μπαρκοκιλας
κοστακης καραμπατζος
θοδορις +μπαρκιλας+
[β΄ στήλη]
ντουκας
τζουχος
αδαμης
ζηρας
βρινιοτις
κοτζονις
+μπαριζατος+
σταθης καριτινος
κε ληπη σκουροχοριτες
Αγιανις
νικολός μακρίς
γιανις καραμπετζος
αναγνοστις καραμπεζος
γιανακις δριβιοτις
παναγιοτις καρακλανις
γιανακις βαλμας
παναγις πανουτζος
αναστασις λανζιμος
νικολος αντονοπλος
γιοργακις βαλμας
διμιτρις κοστις
[...]βλαχαντριας
γιοργακις σμιλιοτης
[...]λος πανουτζοπλος
[πλαγίως:]
γιανις κολοκας
κε η λιπι αγιανιοτες
[ἐπὶ τοῦ νώτου:]
Ἀναφορὰ Πυργιωτῶν
|